6
Iesu misa anien mi moletin taosen lim (5000)
Melengien vahis mei mitavi, e Iesu be bot del moletin nan xil e langgur xoteh Oei Kaleli (lakes oei ak ni Oei Taeberias mun). Mat 14:13-21; Mak 6:30-44; Luk 9:10-17 E melele xa Iesu ba, vanut moletin xil holu langgusili langgo ut vengan xa latepus merekel xil xa tepol ni e tetep iaxa tesak ni ngan xil xa latemesei latelonge tehos rilomun. Mat 4:25; 8:1; 12:15; 19:2; 20:29; Mak 5:24; Luk 9:11; Sion 2:23; 6:14 Melele xa Iesu duxoh ri oei, xi be nesao e vathu tei e dotan en del moletin nan xil. Mat 5:1; 24:3; Mak 3:13; Luk 22:39 Ngan ak testal sangas ni melele te Anien te Tavien. Luk 22:1; Sion 2:13; 11:55
Melele xa ladotan mak, Iesu miketeh ba e pus vanut moletin xil holu di lamei visali. Ma, misis Pilip bit, “?Rute xave iaxa rikila rixal anien ipin tengan risa ni mi tatit moletin xa eilep xiak?” Iesu mikila ngamu naha xa ipol ni, e biteni mak tengan vasak pis Pilip.
E Pilip bit rilomun ni mini bit, “!Ei! Tave ti neta xosxa huit polien nar vapin ni aveti tei e he sav (6)* Sepinien xati teni bit, “200 denarie” xa mili 200,000 vatu. Iesu tetel moletin nan xil latnahur ti hisit mani xa temak. tengan raxal beret ni, anien ak napin ti tengan moletin xil vus ak lavur mavulut beret xa hokorong tang vahe ae.”
Andru, xa be moletin teimun na Iesu e tua na Saemon Pita, xi biteni bit, Mat 4:18; 10:2; Mak 1:16; Luk 6:14; Sion 1:40 “E horamue tei da tak xa mileh beret lim (5) xa lapol ni ni bale, del meseo lu. E anien ak tapin ti vari mi vanut moletin xa mahulong xiak.” Sion 21:9,13
10 Ma, Iesu biteni bit, “Muhiteni mi moletin xil ak tengan litotan.” E rute ak, husmunae holu di, ma vanut moletin xil ak ladotan en. Moletin xil vus sangas laduxoh taosen lim (5000). 11 Melele xa ladotan bus, Iesu mileh beret, misa memesien mi Hi ven, e misa ni mi moletin nan xil tengan liseti mi vanut moletin xil vus xa ladotan ladi. Di, pol ni mak tang mi meseo mun. Moletin xil vus langganien ba duxoh melele xa xil vus lalonge labit pipin.
12 Melele xa moletin xil vus langganien pipin, Iesu biteni mi xil bit, “Ha muleh viton rut anien xil xa ladi tengan rinapurun ni ti.” 13 Ma, xil laba e laleh viton rut anien xa di nggo beret bale lim (5) tang xa moletin xil langga rasi di. E lamesep pupu melele xa lapusi xa lase ni be valeat lu e le tei (12) ba vuma ... xil vus lapolu.
14 Melele xa vanut moletin xil ak lapus kil merekel xa Iesu pol ni, labiteni labit, “Reitin li, ngan ak be Provet xa Hi tehit xati tengan isila imei e ut etan.” Dut 18:15,18; Pol 3:22; 7:37
15 Iesu mikila xa nenemien na vanut moletin xil ak bit mei lixeih xati tengan mei ihe suv toto nae. Ma, Iesu be reling xil ladi nga, e mika tasen tang be vathu. Sion 18:36; Mat 14:23; 15:29; Mak 6:46; Luk 6:12
Iesu mikakao e ramut oei
Mat 14:22-33; Mak 6:45-52
16 Melele xa mahis bemei, moletin na Iesu xil labe tan e bien. 17 Lapusi xa Iesu tamei ti mu vastal visal xil, e ut maluxoluk ngamu. Ma, labe bot nae e labalis tengan lavur xoteh oei latilomun lave Kapaniam. 18 Melele xa di laba, lakameti nggeih tengan lavalis vengan xa di labisu ni votiang tei xa nggeih e oei mun misa xa misa. 19 Melele xa labalis ba duxoh kilomita lim (5), xil lamesep pupu xa lapus Iesu di bemei visal xil e di mikakao e ramut oei nggoni ngan taxa di mikakao e tan tang. Melele xa lapusi, ulixil mikan pupu. 20 E Iesu biteni mi xil bit, “!Ulimim nakan ti! !Inou nabe xi!” Vahit sepinien ak vahe, “inou NABE” (Eks 3:14) xa be his xati na Hi. Ve merereen nae, moletin xil latekes Hi ni ‘Iahova’ xa koute teni be Suv. Mat 14:27 21 Melele xa lapusi xa be xi reitin, labesi xil tengan lavuri vamei e bot. E melele xa Iesu bemei e bot, latemanin xa laduxoh ut e rute xati xa labit lava en.
22 Melele xa ut da milan, vanut moletin xil xa ladi tamu e ri oei di lanemi labit lipus Iesu, vengan xa lakila xa tehe moletin nan xil kestang xa latehe bot tei takes nae lateha, e latestokovein Iesu e ri oei nae. 23 E melele nen ak, moletin sav xil xa langgo taon te hal Taeberias lamei del bot nae xil. Xil lamei ut sangas e rute xa Iesu temes Hi ve beret e tesa ni mi tatit moletin xil lava ni. Sion 6:11 24 Melele xa moletin xil ak lapusi xa Iesu del moletin nan xil latari ti e rute ak, xil labe bot na mol‑Taeberias xil e labe taon te hal Kapaniam tengan lalang ni.
Iesu be beret te meulien
25 Moletin xil lakamet Iesu e ri Oei Kaleli. E melele xa lakameti lasisi labit, “?Titsa, otemei inggak vilieh?”
26 E Iesu bit rilomun ni mi xil bit, “Reitin li nabiteni mi xamim xa mutalang ni nou ti vengan xa mule kil koute te merekel xil xa di napol ni. E‑e. Di mulang ni nou vengan xa natesak ni vangemim mei tepolu ni beret. Sion 6:11-12 27 Munasa xamim ti ve anien tang xa di mungga ni e, tavehi ti, di mikesae mun. E ihos pupu tengan musa xamim ve anien xa misakras vakesae xa mikila vasa meulien sal mi ngan xil vus xa langguri. Inou, Nat Moletin, nikila nisa ni mi xamim vengan xa Hi, Tata navan, tehosei inou e besi xi ve nou.” Sion 4:14; 6:50,51,54,58
28 Ma, moletin xil lasisi labit, “?Hi ien bei tengan xamem mupol ni naha?”
29 E Iesu bit rilomun ni bit, “Naha xa Hi ien bei tengan xamim mupol ni mak: muling neketen namim iti e ngan xa xi tesila temei.”
30 Ma, xil lasis Iesu labit, “?Upol ni merekel eah mupusi tengan muling neketen namem e xouk? ?Reitin, upol ni naha vari? 31 Melele xa avu namem xil di latekakao e uruvuol, latea manna xa Mosis tesa ni mi xil, vengan xa Vanuvei Eo biteni bit, ‘Xi tesa beret texo ut nesao tengan mei vahe ae.’ ” (Sam 78:24) Eks 16:15; Nam 11:7-9; Neh 9:15; Sion 6:49,58; Sam 105:40
32 E Iesu biteni mi xil bit, “Reitin li nabiteni mi xamim, ngan xa tesa beret texo ut nesao tengan vahe ae tenave Mosis ti. Tehe Tata navan iaxa tesa ni mi xil. E xosali, xi di misa beret xa nggo ut nesao reitin mi xamim. 33 Vengan xa beret xa Hi di misa ni be ngan xa nggo ut nesao bemei e di misa meulien mi moletin xil te ut etan.” Sion 6:41,51
34 Melele xa lalonge mak, xil lasisi labit, “Suv, sa beret ak mi xamem li vehakut.” Sion 4:15; Mat 6:11; Luk 11:3
35 Ma, Iesu biteni mi xil bit, “Inou nabe beret xa di misa meulien. Ngan xil vus xa lamei visal nou, mae naxat xil ti mun. E ngan xil xa laneket e nou, meruru naxat xil ti mun. Sion 6:48,51,58; 4:14 36 E tave ti neta xa natehiteni mi xamim xa mutepus nou e merekel xil xa natepol ni, mutaneket ti mu e nou. Sion 20:31 37 Ngan xil vus xa Tata navan bosei xil tengan mei labe moletin navan xil, xil mei lihusil xat kuh inou. E inou ti nihur pilei ngan xil vus xa di langgusil xat nou, ninasil rerat xil ti linave reling nou. Sion 17:2,7,24; Mat 11:28
38 “Nihur pilei xil vengan xa ngan ak be naha xa ngan xa tesil nou ien bei inou nipol ni. E vehakut di napol ni naha xa xi ien bei e natapol ni ti naha xa inou tasok tang ieok bei. Mat 26:39; Mak 14:36; Luk 22:42; Sion 4:34; 5:30 39 E ien bei tengan nilaxat kuh holesok xil vus xa telingi teti heok tengan neta ti nakesae. E, e hoxalite te holesok xil vus, moletin navan xil vus limea rilomun ra maten. Sion 6:44,54; 10:28,29; 11:24; 17:12; 18:9 40 Vengan xa Tata navan ien bei tengan ngan xil vus xa lapus Natneli e laneket en mei lihur meulien sal. E, e hoxalite te holesok xil vus, inou nisak ni xil limea rilomun ra maten limeul.”
41 Melele xa Siu xil lalong Iesu bit xi be beret te meulien xa nggo ut nesao bemei, xil laseputut ba xati labit, Sion 6:33,35,51,58 42 “Xamem makil moletin ak. E makil tamen xal ninen mun. Xi be Iesu, nat Siosep tang. ?Ma, veneh di biteni xa xi texo ut nesao bemei?” Mat 13:55; Mak 6:3; Luk 4:22
43 Iesu bit rilomun ni bit, “Munaseputut ti mun ve sepinien navan xil. 44 Be reitin xa Hi Tata tesil nou namei, e ngan xil kestang xa xi di bosei xil lakila mei lihe moletin navan xil. E inou nisak ni xil limea rilomun ra maten e hoxalite te holesok xil vus. Sion 6:65; 6:39,40,54; 11:24 45 Provet xil tetiamu latetisi latehit, ‘Hi vari ipispisi mi moletin xil vus.’ (Aes 54:13) 1Tes 4:9 E ngan xil xa lalong rae Hi e langgur pispisien nggo en di lamei visal nou. 46 Nataviteni ti namit moletin tei tepus Hi Tata ni meten xati. Inou kestang natepus Tata navan ngamu vengan xa natexo visali. Sion 1:18 47 Reitin li nabiteni mi xamim xa ngan xil vus xa laling neketen nae e nou langgur meulien sal. Sion 3:15,16,36 48 Inou nabe beret te meulien. Sion 6:35,41,51,58 49 Avu namim xil latea manna e uruvuol. E neta sav xa mak, xil latelel. Sion 6:31,58 50 E inou nabe beret xa nggo ut nesao bemei e tan. E ngan xil xa langga beret ak linalel ti. Sion 6:33,58 51 Reitin, inou nabe beret xa nggo ut nesao bemei e tan xa di misa meulien. Moletin xa ia beret ak imeul iha vuma … navus ti. Beret xa nisa ni mi xamim be tenbeok. E di nasa ni mi moletin xil te ut etan tengan likila lihur meulien sal ixo en.”
52 Melele xa Siu xil lalong sepinien na Iesu lamesep pupu ven. E langor mi xil mun tang labit, “?Ei, midep xiak? ?Moletin ak isa tenben mi xir tengan ria ni itep?”
53 E Iesu biteni mi xil bit, “Reitin li nabiteni mi xamim, xosxa xamim munaxa tenbe Nat Moletin ti, e munamu ren ti, meulien tovuol e xamim. 54 Ngan xil xa langga tenbeok e lamu reok, nisak ni xil limea rilomun ra maten e hoxalite te holesok xil vus. Sion 6:39,40,44; 11:24 55 Vengan xa tenbeok be neta tei te anienen reitin, e reok be neta tei te munien reitin. 56 Ngan xil xa langga tenbeok e lamu reok labisti del xat inou, e inou mun nabisti del xat xil. Sion 15:5; 1Sion 3:24
57 “Tata navan be vatit meulien, e inou nanggur meulien nggo en. Xi tesil inou namei, e ngan xil xa langga nou lihur meulien ixo inou. 58 Ma, tenbeok be beret xa nggo ut nesao bemei etan. E beret ak taxoni beret ti xa avu namim xil latea ni, e tetutou ni sung latelel. Vengan moletin xa ia beret ak imeul vehakut xa vehakut tang.” 59 Iesu misa sepinien xil ak melele xa xi di pispisi e nim te pispisienna Siu xil e taon te hal Kapaniam.
Moletin xil holu latahusil ti mun Iesu vengan xa lanemi labit pispisien nan xil nggeih pupu
60 Melele xa ngan xil xa di langgusil Iesu lalong sepinien nan xil, labiteni mi xil mun tang labit, “Ei, pispisien xil ak nggeih pupu tengan ravuri. ?Visi vari mikila vake reitin en?”
61 E Iesu mikila xa moletin nan xil di laseputut usil pispisien nan xil. Ma, ba pus xil e biteni mi xil bit, “?Midep? ?Pispisien xil ak di misak ni xamim mumesep e musavut e neketen namim? 62 E ti mumesep e ti musavut reitin xosxa vahit mupus inou, Nat Moletin, nihe ut nesao, rute xa natexo en tetiamu. Pol 1:9-11 63 Ninin na Hi kestang di misa meulien mi moletin xil. Moletin misakras vakamet meulien vaxo xeihen nan tasen. E sepinien xil xa inou iaxa di nasa ni mi xamim lastal langgo Ninin Eo e di lasa meulien. 2Kor 3:6 64 E rut xamim lataling neketen nae ti e nou.” Iesu biteni mak vengan xa, e melele xa tepol kokot ni polien nan, xi tekila ngamu visi e xil linaling neketen nae ti en, e visi iaxa isa rati ihe he elu nan xil. Sion 13:11 65 Di, Iesu biteni mun mi xil bit, “Vengan xa nakila xa moletin xil holu linaling neketen nae ti e nou, inou natehiteni mi xamim ngamu xa ngan xil kestang xa Hi Tata di bosei xil iaxa lakila mei lihe moletin navan xil.” Sion 6:44
66 E melele nen tak, moletin xil holu labe relingi e latahusili ti mun vari. 67 Melele xa Iesu pusi xa moletin xil di labe relingi, xi biles pus moletin nan xil xa labe lu e le tei (12) e misis xil bit, “?E itep mi xamim? ?Xamim mun mubit muhe reling nou?”
68 E Saemon Pita bit rilomun ni mini bit, “?Suv, xosxa xamem muhe relinguk, ma muhe visal visi mun? Vengan xouk kestang di osa sepinien xil xa di misa meulien sal. Sion 6:63 69 E xamem maling neketen namem e xouk e mapus kila xa xouk iaxa obe Mesaea, Moletin Eo na Hi.” Mak 1:24; Luk 4:34
70 Ma, Iesu biteni mi xil bit, “Inou iaxa nabosei xamim xa mube lu e le tei (12) tengan muvusil nou. E tave ti neta xa mak, tei e xamim be Temat.” 71 Iesu di misep usil Sudas, nat Saemon Eskariot. Vengan, tave ti neta xa xi be tei e moletin lu e le tei (12) nan, xi isa rat Iesu ihe he elu nan xil. Sion 12:4

6:1: Mat 14:13-21; Mak 6:30-44; Luk 9:10-17

6:2: Mat 4:25; 8:1; 12:15; 19:2; 20:29; Mak 5:24; Luk 9:11; Sion 2:23; 6:14

6:3: Mat 5:1; 24:3; Mak 3:13; Luk 22:39

6:4: Luk 22:1; Sion 2:13; 11:55

*6:7: Sepinien xati teni bit, “200 denarie” xa mili 200,000 vatu. Iesu tetel moletin nan xil latnahur ti hisit mani xa temak.

6:8: Mat 4:18; 10:2; Mak 1:16; Luk 6:14; Sion 1:40

6:9: Sion 21:9,13

6:14: Dut 18:15,18; Pol 3:22; 7:37

6:15: Sion 18:36; Mat 14:23; 15:29; Mak 6:46; Luk 6:12

6:20: Vahit sepinien ak vahe, “inou NABE” (Eks 3:14) xa be his xati na Hi. Ve merereen nae, moletin xil latekes Hi ni ‘Iahova’ xa koute teni be Suv.

6:20: Mat 14:27

6:23: Sion 6:11

6:26: Sion 6:11-12

6:27: Sion 4:14; 6:50,51,54,58

6:31: Eks 16:15; Nam 11:7-9; Neh 9:15; Sion 6:49,58; Sam 105:40

6:33: Sion 6:41,51

6:34: Sion 4:15; Mat 6:11; Luk 11:3

6:35: Sion 6:48,51,58; 4:14

6:36: Sion 20:31

6:37: Sion 17:2,7,24; Mat 11:28

6:38: Mat 26:39; Mak 14:36; Luk 22:42; Sion 4:34; 5:30

6:39: Sion 6:44,54; 10:28,29; 11:24; 17:12; 18:9

6:41: Sion 6:33,35,51,58

6:42: Mat 13:55; Mak 6:3; Luk 4:22

6:44: Sion 6:65; 6:39,40,54; 11:24

6:45: 1Tes 4:9

6:46: Sion 1:18

6:47: Sion 3:15,16,36

6:48: Sion 6:35,41,51,58

6:49: Sion 6:31,58

6:50: Sion 6:33,58

6:54: Sion 6:39,40,44; 11:24

6:56: Sion 15:5; 1Sion 3:24

6:62: Pol 1:9-11

6:63: 2Kor 3:6

6:64: Sion 13:11

6:65: Sion 6:44

6:68: Sion 6:63

6:69: Mak 1:24; Luk 4:34

6:71: Sion 12:4