13
Iesu pispisi usil rin xa Hi mei ihe suv toto na moletin nan xil
Iesu dei vole tei usil utiei xil xa di meul e hisit tan sav xil
Mak 4:1-20; Luk 8:4-15
E melengien nen tak, Iesu be reling nim ak e ba dotan de seri Oei Kaleli. E vengan xa vanut moletin xil labe holu pupu xa di lakapis xole, Iesu but be bot tei e ba dotan da en. E moletin xil lasoh ladi nga ut. Di, xi dei vole xil holu mi xil bit, “!Muteong kuhi! Vatei, moletin tei be naho tengan vaso utiei en. E melele xa miso ni, rut utiei xil lakiri e suse xa tan nen nggeih, e tuman xil mei lada rerati. Rut utiei xil lakiri e tan xa hat xil holu di en e tan nen mahin tang. E inggak, utiei xil ak lateh manon vengan xa tan nen mahin. E melele xa eai bemei nesao, ngga vin ngan xil xa lateteh, e lameles lamat. Lamat vengan xa amulite xil tave tan pupu ti. Rut utiei xil mun lamot e tan xa munae tesa di meul en. E melele xa lateh, munae tesa xil ak lameul xol vin xil. E rut utiei xil ak, lamot e tan xa bos. Ma xil lameul bos, e laba ni huite xil. Ngan xil, laba ni huite xil holu; ngan xil mun laba ni huite xil holu mak mu; e ngan tesav xil mun, xil iaxa ladaxao xa ladaxao ni huite xil.* Sepinien xati teni bit, “uit xil ak ladaxao ni huite xa be 30, 60 e 100.” !Xosxa vurangemim di, muteong kuhi ni naha xa di nabiteni!” Mat 11:15; 13:43; Mak 4:23; Luk 14:35; Rev 2:7; 13:9
10 Melele xa Iesu misepin bus, moletin nan xil lamei visali e lasisi labit, “?Veneh ma xouk di odei vole xil mi moletin xil?”
11 E Iesu bit rilomun ni mi xil bit, “Xamim iaxa Hi tehosei xamim tengan mukil kuh koute te sepinien xuxus usil itep iaxa xi mei ihe suv toto na moletin nan xil. 1Kor 4:1; Efes 3:3-4; 6:19; Kol 2:2; 4:3 E moletin sav xil, Hi tenahosei xil ti tengan lakila. 12 Ngan xil xa lakil kuh koute te sepinien xil ak, ma Hi isak ni xil likilakil pilei mak mu ha vuma … lipolu ni kilakilen nan. E ngan xil xa latakil ti koute xil teni, ma hokorong xa di langguri, Hi ihur rati ra xil. Mat 25:29; Mak 4:25; Luk 8:18; 19:26 13 Inou di nasepin mi xil nggo vole xil tengan, tave ti neta xa di lapus neta ngan, e xil latapus kil ti koute teni. Reitin, tave ti neta xa di lalong neta ngan, e xil latalong kil ti. 14 Sexien nae di misak ni sepinien na provet Aesea tetiamu mei be reitin xa bit,
‘Xamim muteong vuma … e munalong kil ti neta.
Muketeh vuma … e munapus kil ti neta.
15  Tine moletin xil ak xa nggeih mei nggeih pilei sung,
e di laki xol vurangexil e di label xat metexil.
Xil lapol ni mak vengan iexil ti tavei tengan
lapus kil neta ngan ni metexil,
mu lalong kil neta ngan ni vurangexil.
Vengan xosxa linamak ti, ma xil likil kuh koute te sepinien navan,
tinexil mei imerou e lihiles meulien nae,
e inou mei nital rat xil ra mesien nae xil.’ (Aes 6:9-10) Sion 12:40; Pol 28:26-27
16 “E tuxolxatien na Hi di tuei e xamim, moletin navan xil, vengan melele xa mupus neta tei ni metemim, mupus kila. E melele xa mulong neta ngan ni vurangemim, mulong kila. Luk 10:23-24 17 Reitin li nabiteni mi xamim, tetiamu, provet xil holu e moletin sav xil xa latemal pe met Hi, iexil tehei mak mu tengan lapus naha xa xamim di mupusi xiak, e xil latnapus ti. Io, iexil tehei tengan lalong naha xa xamim di mulonge xiak, e xil latnalong ti.
18  “Muteong kuhi ni koute te vole xa natehiteni usil moletin xa milih kon e hisit tan tesav xil. 19 Utut kon ngan xil xa lakiri e suse xa tan nen nggeih, xil langgoni moletin tei xa milong sepinien usil rin xa Hi mei ihe suv toto e meulien na moletin xil. E melele xa milonge, xi talong kil ti koute teni. E Temat mitemanon bemei, nggur rat sepinien xa mot de tinen. 20 Utut kon ngan xil xa lakiri e tan xa hat xil holu di en, xil langgoni moletin xa milong sepinien na Hi e, vatei takes, ngguri del sien. 21 E vengan xa amulite xil te neketen nan tameul ti mu, moletin ak misoh e neketen nan be terume tang. E melele xa sakpurunien xil e melengien te xeih xil bemei ni ve sepinien ak, vatei takes, xi mot e neketen nan. 22 E utut kon ngan xil xa lakiri e tan xa munae tesa di meul en, xil langgoni moletin tei xa milong sepinien na Hi e minexo pupu ve holesok xil te ut etan e eheien nan di e mani mak mu holu. 1Tim 6:9-10,17 Ma holesok xil ak lameul xol vin sepinien na Hi xa ngguri, ma tava ni ti huite e meulien nan. 23 E utut kon xil xa lakiri e tan xa bos, xil langgoni moletin xa milong sepinien na Hi e milong kila. E meulien nan, sepinien nen ak ba ni huite. E meulien na rut moletin xil, ba ni huite xil holu; e ngan tesav xil, ba ni huite xil holu mak mu; e ngan tesav xil mun, sepinien ak daxao xa daxao ni huite xil e meulien nae.” Sepinien xati teni bit, “… huite xa be 30, 60 e 100.”
Iesu dei vole usil munae tesa xil
24 E Iesu dei vole tei mun mi vanut moletin xil bit, “Suse xa Hi mei ihe suv toto te meulien na moletin xil ixoni moletin tei xa milih utut uit e naho san. 25 E melele xa moletin xil vus ba lapat, elu tei na moletin ak bemei e naho san e miso utut munae tesa xil mun ba lamosos del uit xil ak. Di, milesae ba. 26 Misak ni, melele xa uit xil ak lateh, lameul lamei nesao e langgur vei, munae tesa xil mun lameul vituei tang del xil.
27 “Melele xa moletin xil te polien laba tengan lapus naho sa masta nae, lapus kil munae tesa xil en. Ma ladilomun ba labiteni mini labit, ‘!Masta! ?Midep? ?Utut uit xil xa oteso xil e naho sam latehos mu latesa tang? ?Vengan xosxa latehos, ma munae tesa xil ak latexo xave latemei?’
28 “E masta nae bit rilomun ni mi xil bit, ‘!E‑e! Elu tei navan iaxa tepol ni.’
“Ma moletin te polien nan xil lasisi labit, ‘?Ma midep? ?Iem bei tengan mava maput rerat munae tesa xil ak?’
29 “E masta nae bit rilomun ni mi xil bit, ‘E‑e. Muling xil limeul liti nga, maxani mutnaput rerat uit xil xa labos melele xa di muput rerat munae tesa xil ak. 30 Muling uit e munae tesa xil tit lalimeul vituei tang ituxoh melele te leh anien en. E melele xa moletin xil ti limei tengan lileh anien, nihiteni mi xil tengan ha lileh rerat munae tesa xil ak itiamu, e livar viton xil lihe vanute xil. Ti, nimei niso munae tesa xil ak lihe upang. Mat 3:12 Ti, moletin xil ak litilomun ha lileh uit xil e ha liserev kuh xil liti e povah navan.’ ”
Iesu dei vole lu usil suse xa Hi mei ihe suv toto e meulien na moletin xil ixo en
Mak 4:30-34; Luk 13:18-21
31 E Iesu dei vole tei mun mi vanut moletin xil bit, “Suse xa Hi mei ihe suv toto e meulien na moletin xil ixoni utut mastad xa moletin tei ngguri e ba milihi e naho nan. 32 Tave ti neta xa utut mastad hokorong mak mu ni utiei sav xil, e melele xa meul, di meul tepiei be nesao ba vuma … mei mahulong pupu mili holesok sav xil xa di lalih xil e naho. E melele xa matu, xi mei be holiei tei xa mahulong xa pipin tengan tuman xil limei lipol ni nunu mae xil e halite xil.” Sam 104:12
33 Iesu dei vole tei mun tesav mi xil bit, “Suse xa Hi mei ihe suv toto e meulien na moletin xil ixoni is vutei xa atou tei milehi e bilesi del pulaoa xa mahulong. E tave ti neta xa miso is be hokorong tang en, is ak pol ni pulaoa mikaio ba vuma … mei be mahulong xa mahulong.” Luk 13:20-21
34 E holesok xil xa Iesu misep usili mi vanut moletin xil, xi di misa ni mi xil nggo vole kestang. Xi tenavit kil ti koute nen mi xil. 35 Iesu pol ni mak tengan vasak ni sepinien xa Hi tesa ni mi provet tei mei vahe reitin xa bit,
“Inou nitei vole xil.
Reitin, nggo vole xil, nihithiten usil holesok xil xa di texus
e melele xa Hi tepeas ni ut etan, e minggus duxoh xosali.” (Sam 78:2)
Iesu bit kil koute te vole usil munae tesa xil
36 Melele xa Iesu misepin mi vanut moletin xil bus, be reling xil e dilomun be nim xa da en. Moletin nan xil langgusili lamei visali, e lasisi labit, “?Vole usil munae tesa xil, ukila uhit kil koute teni mi xamem?”
37 Ma Iesu biteni mi xil bit, “Koute teni mak. Inou, Nat Moletin, nabe moletin xa naso utut uit xa bos. 38 Naho ak be ut etan, e utut uit xil xa lameul bos labe moletin xil xa Hi be suv toto nae. E munae tesa xil labe moletin xil xa Temat be suv toto nae. Sion 8:44; 1Sion 3:10 39 Elu na moletin xa teso xil be Temat. Melele te leh anien en be hoxalite te melengien xil xa radi en. E moletin xil xa mei lileh anien labe masxaxa xil.
40 “Nggoni ngan xa laput rerat munae tesa xil e laso xil labe upang, Mat 3:10; 7:19; Sion 15:6 lipol ni imak e hoxalite te melengien xil xa radi en. 41 Reitin, e melele nen ak, inou, Nat Moletin, nisil masxaxa navan xil tengan ha lihe ut xil vus xa di nalaxati, e liput rerat ngan xil xa di lapol misa e holesok sav xil mun xa di misak ni moletin xil di lamot e tesaen. Sef 1:3 42 Ti, masxaxa xil ha liso moletin tesa xil ak lihe upang xa mahulong, e, e rute ak, xil ti limuis e ti lingas luhexil ve longpangasien nae xil. Mat 13:50; 8:12; 13:50; 22:13; 24:51; 25:30; Luk 13:28 43 Ti, ngan xil xa lamal pe met Hi, liminehin Dan 12:3 ixoni eai e rute xa Tamexil be suv toto en. !Xosxa vurangemim di, muteong kuhi ni naha xa di nabiteni!”
Iesu dei vole usil sien na ngan xil xa lamaen Hi mei be suv toto e meulien nae
44 Iesu misepin rilomun mi moletin nan xil bit, “?Melele xa Hi mei be suv toto e meulien na moletin tei, ngan ak nggoni naha? Ixoni bokis tei xa holesok holu xa bos di en xa moletin tei teling xuxus ni tete naho tei. Bokis ak da vuma … moletin sav tei ba mikameti. E melele xa pusi, milonge bos xa bos ven. Ma miling xuxus rilomun ni da ngga. Di, dilomun be tim san e pos ni holesok xil vus nan e mileh mani nen ba nggal rat tan xa bokis ak da en be nan.
45 “?Reitin, melele xa Hi mei be suv toto e meulien na moletin tei, ngan ak nggoni naha? Ixoni moletin tei te bisnis xa di milang ves valit vatiei hos xil te tas. 46 E melele xa mikamet valit vatiei hos tei te tas xa mani teni mahulong, xi mitemanin. Ma dilomun be tim san, e pos ni holesok nan xil vus. Di, mileh mani nen e ba nggal valit vatiei te tas ak be nan.
47 “?Vatei mun, melele xa Hi mei be suv toto e meulien na moletin tei nggoni naha? Ixoni melele xa laso net tengan laleh meseo xil. Melele xa laso ni be tas, laleh hisit meseo sav xil holu. 48 Melele xa net polu ni meseo xil, lalihi be ut. Di, moletin xil te meseo ladotan xorelisi e laso viton kuh meseo xil xa bos labe valeat xil. E meseo xil xa lasa, laso xil laba. 49 Imak vari e hoxalite te melengien xil xa radi en. Masxaxa xil mei lilepis moletin xil te ut etan ihusil suse nen tak. Xil lileh rerat moletin xil xa lasa ra ngan xil xa lamal pe met Hi, 50 e ha liso moletin xil ak lihe upang xa mahulong. E rute ak, xil ti limuis e ti liat luhexil ve longpangasien nae xil.
51 “?Midep, xamim mukil kuh koute te holesok xil ak, mu …?”
E moletin nan xil labit rilomun ni mini labit, “Io, makila.”
52 Iesu biteni mi xil bit, “Nggusil nenemien ak, titsa xil vus te rae na Mosis xa lamaen Hi mei be suv toto e meulien nae tengan lihusil kuh pispisien nan xil, xil langgoni eilep tei xa holesok nan xil holu. Ma xi mikila ihe nim man e ileh rerat holesok xil xa bos pupu, ngan xil xa be te nousav, e ngan xil mun xa be neta hu.” Sepinien nen ak di misep usil pispisien xil te nousav xa di oltestamen, e pispisien hu xil na Iesu xa di e niutestamen.
Iesu ba mi vatimol nan xati, e xil lasin ni
Mak 6:1-6; Luk 4:16-30
53 Melele xa Iesu dei vole xil ak bus, xi be reling rute ak 54 e ba be Nasaret, metimal xati nan. E rute ak, Iesu be nim te pispisien, dotan e di pispisi mi moletin xil. E melele xa lalong pispisien nan xil, latemanin ni e labiteni mi xil mun tang labit, “?Moletin ak nggur kilakilen e xeihen ak nggo xave? Sion 7:15 55 ?Tave nat moletin ti taxa di tepol ni nim xil tang? Nana nan be Meri. E tuneli xil labe Temis, Sioses, Saemon e Sudas tang. 56 Hineli xil vus ladi visal xir e rute ak. !Moletin ak be tei e xir tang! ?Mak, ma xi nggur holesok xil ak nggo xave?” 57 Ve rin ak, moletin xil tine misoh e lanem male ni Iesu.
E Iesu biteni mi xil bit, “Moletin xil vus di lamerere ni provet tei na Hi. E moletin xil te metimal xati nan e vatimol xati nan mun, xil tit lanem male ni.” Sion 4:44
58 Misak ni, e rute ak, Iesu tapol ni ti merekel xil vahe holu vengan xa neketen nae tovuol en.

*13:8: Sepinien xati teni bit, “uit xil ak ladaxao ni huite xa be 30, 60 e 100.”

13:9: Mat 11:15; 13:43; Mak 4:23; Luk 14:35; Rev 2:7; 13:9

13:11: 1Kor 4:1; Efes 3:3-4; 6:19; Kol 2:2; 4:3

13:12: Mat 25:29; Mak 4:25; Luk 8:18; 19:26

13:15: Sion 12:40; Pol 28:26-27

13:16: Luk 10:23-24

13:22: 1Tim 6:9-10,17

13:23: Sepinien xati teni bit, “… huite xa be 30, 60 e 100.”

13:30: Mat 3:12

13:32: Sam 104:12

13:33: Luk 13:20-21

13:38: Sion 8:44; 1Sion 3:10

13:40: Mat 3:10; 7:19; Sion 15:6

13:41: Sef 1:3

13:42: Mat 13:50; 8:12; 13:50; 22:13; 24:51; 25:30; Luk 13:28

13:43: Dan 12:3

13:52: Sepinien nen ak di misep usil pispisien xil te nousav xa di oltestamen, e pispisien hu xil na Iesu xa di e niutestamen.

13:54: Sion 7:15

13:57: Sion 4:44