5
E hu tei, Iesu pispisi usil sexien xil xa momal pe met Hi
1-2 Melele xa Iesu pus tatit moletin xil xa eilep xiak, xi be nesao e hu tei del moletin nan xil e dotan tengan vapispisi mi xil.
Pispisien usil hisit moletin eah iaxa Hi ituxol xati
Iesu biteni mi xil bit,
“Tuxolxatien iti mi ngan xil xa lamei visal Hi be he hon tang,
vengan xa xi mei ihe suv toto nae e ilaxat kuh hisit moletin xil xa lamak. Luk 6:20-23
Tuxolxatien iti mi ngan xil xa di ladang,
vengan xa Hi ipet rat nenemien na hisit moletin xil xa lamak. Aes 61:2-3
Tuxolxatien iti mi ngan xil xa labe hanmerou e nenemien nae be tan,
vengan xa Hi isa rute xil vus e ut etan ihe na hisit moletin xil xa lamak. Sam 37:11
Tuxolxatien iti mi ngan xil xa iexil bei pupu ni tengan limal pe met Hi,
vengan xa xosxa imak, ma xi ipol ni mei ihe reitin e meulien nae.
Tuxolxatien iti mi ngan xil xa esaeen nae di e mosav xil,
vengan Hi ipisen sexien te esaeen mi hisit moletin xil xa lamak. Mat 18:33; Tem 2:13
Tuxolxatien iti mi ngan xil xa langgusil xat Hi del nenemien xa memese, Sam 24:3-4
vengan xa hisit moletin xil xa lamak lipus kuh Hi sung ni metexil.
Tuxolxatien iti mi ngan xil xa di laling tomat di mi moletin xil, Hib 12:14; Tem 3:18
vengan xa likes hisit moletin xil xa lamak ni horamue xil na Hi.
10 Tuxolxatien iti mi ngan xil xa di langgur longpangasien vengan xa di lapol ni naha xa momal pe met Hi, 1Pit 3:14
vengan xa Hi mei ihe suv toto na hisit moletin xil xa lamak e ilaxat kuh xil.
11 “Tuxolxatien iti mi xamim melele xa moletin xil di lasep xar ba ni xamim, di lasa pangasien mi xamim, e di lasep usil xamim ni luvosen xil hao xa misa pupu vengan xa di munggusil xat nou. Mat 10:22; 1Pit 4:14 12 Reitin, texo sexien nen xil tak, latesa pangasien teha mi provet xil xa lateti tetiamu ni xamim. 2Kron 36:16; Mat 23:30,37; Pol 7:52; Hib 11:32-38; Tem 5:10 E muhesi xamim tang vengan muhur huite teni sung xa ihe eilep e ut nesao.”
Pispisien usil rin xa moletin xil na Hi langgoni sol e laet e ut etan
Mak 9:50; Luk 14:34-35
13 Iesu misepin rilomun bit, “Xamim munggoni sol xa lalingi del xat moletin xil te ut etan. ?E xosxa neta xa di misak ni sol ak bos be relingi, ma lipol ni mei ihos rilomun itep?* Sol xa tetiamu tenaxoni ngan xil ti te xosali, tenamese ti. Tesak ni melele xa temer vuteili, ma neta xa tesak ni sol ak tehos tehe reling. !Lasakras lapol ni vamak! Sol xa tavos ti, lasakras lapol ni ti neta ni. Bos tengan liso ni iha e moletin xil ti lihes tan tang en.
14 “Xamim munggoni laet tei xa di mileluv ba mi moletin xil e ut etan. Sion 8:12; 9:5; Plp 2:15 E nggoni ngan taxa taon tei xa de nesao e hu tei misakras vaxus, neketen namim mun, moletin xil ti lipus kila. 15 Moletin tovuol xa vasahan laet, ti, vaha vaso xati ni pesin tova. !E‑e! Xi di misoxolen ni de nesao tengan ti ileluv kuhi e vangit nim ve moletin xil xa ladi en. Mak 4:21; Luk 8:16; 11:33 16 Nggusil sexien nen tak, laet te neketen namim ileluv kuhi iha mi moletin xil. Efes 5:8-9; 1Pit 2:12 Imak, ma melele xa moletin xil lipus sexien hos xil namim, xil ti lipet rat his Hi Tamemim xa de ut nesao.”
Pispisien usil rae xil na Hi
17 Iesu pispisi mi moletin xil bit, “Munanemi ti munahit inou namei tengan naso rerat rae xil na Mosis del pispisien xil na provet xil vaha. !E‑e, tamak ti! Natamei ti tengan naso rerat xil. E inou namei tengan nisak ni naha xa rae xil ak di lasep usili mei istal ihe reitin. Mat 3:15; Rom 3:31 18 E nabiteni reitin mi xamim xa holesok xil vus xa di e rae xil na Hi, mavulut sepinien xil vus xa latetisi teti en misakras vakesae. Vatova, ut nesao e ut etan lalikesae, e sepinien xil na Hi misakras vakesae ituxoh melele vari xa ipol vuol ni polien xil teni. Luk 16:17; 21:33 19 Mak, ma ngan xil xa di langgur xoteh rae tei takes Tem 2:10 na Hi xa hokorong tang e lapispisi ni mi moletin sav xil tengan lipol ihusili, ma, e melele xa Hi te ut nesao mei ihe suv toto na moletin xil, xil mei lihe neta sav tang. E ngan xil xa di lalong xat rae xil na Hi e di lapispisi ni mi moletin sav xil tengan lipol ihusili, xil mei lihe eilep mak mu e moletin xil na Hi Suv. 20 Vengan nabiteni mi xamim, xosxa momalen namim pe met Hi nali ti momalen na titsa xil te rae na Mosis e momalen na Farasi xil mun, ma musakras mupus ti rute xa Hi be suv toto en.”
Pispisien usil tesaen te ekaten
21 Iesu biteni mun mi xil bit, “Xamim mutelonge xa Mosis tesa rae ak mi avu namim xil tetiamu tehit, ‘Munahas vin ti moletin,’ (Eks 20:13) Dut 5:17; Mat 19:18; Mak 10:19; Luk 18:20; Rom 13:9; Tem 2:11 e moletin xa ipol ni imak ha lilepisi e lisa pangasien mini. 22 E inou nabiteni mi xamim xa moletin xil vus xa ti iexil iat tua nae xil, Hi ilepis xil e isa pangasien mi xil. 1Sion 3:15 Reitin, xosxa moletin tei biteni mi tuneli bit, ‘vatum tovuol,’ lihur moletin ak ha lilepisi e koten na Siu xil e lisa pangasien mini. E xosxa moletin tei biteni mi tuneli bit, ‘otalang,’ xi di nggusil suse tengan ha ihe Upang xa misakras vamat.
23  “Mak, ma xosxa xouk uha tengan osa sanien eo nam mi Hi e hor te sanien, e, e rute ak, onem rilomun ni neta tei xa moletin sav bit otepol ni mini xa tenamal ti, 24 ustokovein sanien nam iti nga e rute ak sangas ni hor te sanien eo. Ti, uha mu userev rin nam itela. E melele xa userev xamil ivus, utilomun uha e usa sanien nam sung mi Hi.
25 “E xosxa moletin tei bit vahuruk ove kot ve neta ngan xa xi bit otepol ni mini, ma utemanon ha userev rin nam itela melele xa di tamu munggusil suse tengan mulihe von koten. Maxani, xosxa onapol ni ti, melele xa multuxoh kot, xi ilinguk e he moletin te lepisien. Ma moletin ak mikila ilinguk e he polis, e polis mikila ilinguk e nim te xeih. Mat 18:34-35; Luk 12:58-59 26 Reitin li nabiteni minuk, xouk utat rute ak e osakras ovaha vem vamase vatuxoh melele xa uxal rat vuol ni faen xa lalingi di xatuk.”
Pispisien usil sexien te kanen ni atou mu tiramue na mosav
27 E Iesu pispisi mun mi xil bit, “Xamim mutelonge xa Mosis tesa rae ak mi avu namim xil tetiamu tehit, ‘Munakan ni atou mu tiramue na mosav ti.’ (Eks 20:14) Dut 5:18; Mat 19:18; Mak 10:19; Luk 18:20; Rom 13:9; Tem 2:11 28 E inou nabiteni mi xamim xa melele xa moletin tei xa miteli ngamu pus atou tei e ngguri e nenemien nan tang, e pe met Hi, nggoni ngan xa mikan ni ngamu vengan pol misa tuei dela e nenemien nan.
29 “Xosxa metom metu isak ni xouk umot e tesaen, ukis rati e uso ni iha. Ihos mak mu xa rut tenbom tang ikesae, ili ngan xa liso sen tenbom xil vus ha ikesae e Upang xa misakras vamat. Mat 18:8-9; Mak 9:43-47 30 E xosxa hem metu isak ni xouk umot e tesaen, uta xotehi e uso ni iha. Ihos mak mu xa rut tenbom tang ikesae, ili ngan xa liso sen tenbom xil vus ha ikesae e Upang xa misakras vamat.” Mat 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18
Pispisien usil sexien xa moletin miteli, di, mistokovein atou nan
31 Iesu pispisi mun mi moletin xil bit, “Xamim mutelonge xa Mosis tesa rae tei mi avu nar xil tetiamu tehit, ‘Moletin xa bit vastokovein atou nan, ha ipus moletin te lepisien xa ipol kuh Setifiket te Silaen nalu. Ti, mikila istokovein ni sung.’ (Dut 24:1) Mat 19:7; Mak 10:4 32 E inou nabiteni mi xamim xa melele xa tiramue tei miteli del atou tei lunastokovein xalu ti pe met Hi. 1Kor 7:10-11 E xosxa tiramue tei mistokovein atou nan, xa tamaen xi ti mi tiramue sav, tiramue ak di pol ni tesaen pe met Hi. Vengan naha xa tiramue ak di pol ni isak ni atou ak ha ihur moletin sav xa be tesaen pe met Hi. E moletin xa nggur atou ak, pe met Hi nggoni ngan taxa di mikan ni atou na tiramue ak.”
Pispisien usil sexien xa moletin di pol ni hitxatien tei
33 Iesu pispisi mun mi moletin xil bit, “Xamim mutelonge xa Mosis tesa rae tei mi avu nar xil tetiamu tehit, ‘Munaluvos ni his Hi ti e sepinien xil namim, e mupol vuol ni naha xa mutehit xati pe met Hi tengan mupol ni.’ (Nam 30:2) Lev 19:12; Dut 23:21 34 E inou nabiteni mi xamim xa munasuv xat hitxatien namim xil ti natel his ut nesao, vengan xa rute ak be vontoen na Hi. Aes 66:1; Mat 23:22; Pol 7:49; Tem 5:12 35 E munasuv xati ti mun natel his ut etan vengan xa be von kaele Hi. E munasuv xati ti mun ni his Serusalem, vengan be taon na Hi xa be suv toto. Aes 66:1; Pol 7:49; Tem 5:12; Sam 48:2 36 E munasuv xati ti mun ni vatumim vengan musakras muviles hilimim tei takes mei vamieh mu vamaluxoluk. 37 Mak, ma melele xa mubit neta tei, muhiteni tang muhit, ‘Io, be reitin,’ mu, ‘E‑e, tave reitin ti.’ Vengan xosxa musuv xat sepinien namim ni neta tei, ma sexien ak nggo Temat vari tang.” Tem 5:12; 2Kor 1:17
Pispisien usil sexien xa moletin di misa rilomun ni pangasien mi mosav tei xa pol misa mini
Luk 6:29-30
38 Iesu pispisi mun mi moletin xil bit, “Xamim mutelonge xa Mosis tesa rae tei mi avu nar xil tetiamu tehit, ‘Xosxa moletin tei purun met moletin sav, ma ngan xil te lepisien lipurun meten. E xosxa moletin tei diroh luh moletin sav, ma xi mun, litiroh luhon.’ (Eks 21:24) Lev 24:20; Dut 19:21 39 E inou nabiteni mi xamim xa munasa rilomun ni ti sexien tesa mi moletin tei xa pol misa mi xamim. Mak, ma xosxa moletin tei mei mileves vim metu, umaen ni mun ileves vim meil. Sion 18:22 40 E xosxa moletin tei milinguk e kot ve kaon nam, e nggeih xatuk tengan usa eising nam mini ixo kaon nam, ma umaen ni ihur kot nam te masoh mun. 1Kor 6:7 41 Xosxa moletin tei te vaeen nggeih xatuk tengan upo ateli nan ha ituxoh kilomita tei, xouk upoe sung ha ituxoh kilomita ihe lu. 42 E xosxa moletin tei dakesuk ve neta ngan, usa ni mini. E melele xa moletin tei ien bei tengan vahur neta tei nam vahe vuteili tang, onakenin ni ti, e umaen ni tang mini.” Luk 6:30
Pispisien usil sexien te eheien xa moletin ipisen ni mi elu nan xil
Luk 6:27-28,32-36
43 Iesu pispisi mun mi xil bit, “Xamim mutelonge xa Mosis tesa rae ak mi avu namim xil tetiamu tehit, ‘Iemim ihei tuemim xil.’ (Lev 19:18) Mat 19:19; 22:39; Mak 12:31; Luk 10:27; Rom 13:9; Kal 5:14; Tem 2:8 E, ‘Iemim iat elu namim xil.’ Latakil ti xa sepinien xati ak texo xave, e Sam 139:21-22 di biteni bit, “Ien mikat ngan xil ak e labe elu minou.” 44 E inou nabiteni mi xamim xa iemim ti ihei elu namim xil e ti musis ve ngan xil xa di lapurun xamim. Eks 23:4-5; Pro 25:21; Rom 12:20; Luk 23:34; Pol 7:60; Rom 12:14; 1Kor 4:12 45 Ixo sexien ak, mupisen ni xa mube horamue xil na Tamemim xa de ut nesao. Efes 5:1 Vengan xa xi iaxa di pol ni eai misinasin xat moletin tesa xil del ngan xil mun xa labos. E misak ni us mus tengan vakas naho sa ngan xil xa lamal pe meten e ngan xil mun xa latamal ti. 46 ?Xosxa eheien nam di mi ngan xil kestang xa eheien nae di e xouk, onemi obit Hi isa sanien tova minuk ven? !E‑e, tamak ti! !Vengan ngan xil mun xa di laleh takis xil di lapisen eheien mi tua nae xil! 47 ?E xosxa di onggur pilei tumali xil kestang, sexien ak ihos ili sexien na mosav xil itep? Vengan ngan xil mun xa latakil ti Hi di lapol ni sexien ak.
48 “E xamim, bos xa mumal tevi ixoni ngan taxa Tamemim xa de ut nesao momal tevi.” Lev 19:2; Dut 18:13

5:3: Luk 6:20-23

5:4: Aes 61:2-3

5:5: Sam 37:11

5:7: Mat 18:33; Tem 2:13

5:8: Sam 24:3-4

5:9: Hib 12:14; Tem 3:18

5:10: 1Pit 3:14

5:11: Mat 10:22; 1Pit 4:14

5:12: 2Kron 36:16; Mat 23:30,37; Pol 7:52; Hib 11:32-38; Tem 5:10

*5:13: Sol xa tetiamu tenaxoni ngan xil ti te xosali, tenamese ti. Tesak ni melele xa temer vuteili, ma neta xa tesak ni sol ak tehos tehe reling.

5:14: Sion 8:12; 9:5; Plp 2:15

5:15: Mak 4:21; Luk 8:16; 11:33

5:16: Efes 5:8-9; 1Pit 2:12

5:17: Mat 3:15; Rom 3:31

5:18: Luk 16:17; 21:33

5:19: Tem 2:10

5:21: Dut 5:17; Mat 19:18; Mak 10:19; Luk 18:20; Rom 13:9; Tem 2:11

5:22: 1Sion 3:15

5:25: Mat 18:34-35; Luk 12:58-59

5:27: Dut 5:18; Mat 19:18; Mak 10:19; Luk 18:20; Rom 13:9; Tem 2:11

5:29: Mat 18:8-9; Mak 9:43-47

5:30: Mat 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18

5:31: Mat 19:7; Mak 10:4

5:32: 1Kor 7:10-11

5:33: Lev 19:12; Dut 23:21

5:34: Aes 66:1; Mat 23:22; Pol 7:49; Tem 5:12

5:35: Aes 66:1; Pol 7:49; Tem 5:12; Sam 48:2

5:37: Tem 5:12; 2Kor 1:17

5:38: Lev 24:20; Dut 19:21

5:39: Sion 18:22

5:40: 1Kor 6:7

5:42: Luk 6:30

5:43: Mat 19:19; 22:39; Mak 12:31; Luk 10:27; Rom 13:9; Kal 5:14; Tem 2:8

5:43: Latakil ti xa sepinien xati ak texo xave, e Sam 139:21-22 di biteni bit, “Ien mikat ngan xil ak e labe elu minou.”

5:44: Eks 23:4-5; Pro 25:21; Rom 12:20; Luk 23:34; Pol 7:60; Rom 12:14; 1Kor 4:12

5:45: Efes 5:1

5:48: Lev 19:2; Dut 18:13