Rom
Nəɡkiariien sə rani mə nəfe i nəkukuə
Pol ramavən maməvisau irapw nəɡkiariien amasan səvəi Kristo ia kwopun me. Navənien səvənhi səro kahar irə rɨno sampam nənə in rɨrai nəkukuə i revən tɨ nakalasia me fwe Rom ia nuk 56 uə 57. Ia navənien səvəi Pol in rokeikei mə trukupwən mevən fwe Jerusalem nənə mevən mwi fwe taon Rom mɨne tənə Spen. In rɨrai nəkukuə i mə irəha tuhəpnəpenə tɨ nuveheien səvənhi. Nəɡkiariien asori ia nəkukuə i in i natukwatukwien. Pol ramahatən ia nəkukuə i mə: 1) iərmama riti riwən ratukwatukw; 2) Iesu Kristo əpa in ratukwatukw, məmher; 3) trɨni mɨnuə səni nɨpərhienien ia Iesu Kristo, in truvehi raka kɨtaha ia nɨskaiien səvəi nərəhaien, nənə muvei pehe nɨmɨruien vi m kɨtaha, nənə mo kɨtaha satukwatukw ia nəmri Kumwesən; 4) kɨtaha nakalasia me tsaməkeikei mharə ia narəien sə ro ikinan sə Kumwesən rokeikei.
1
Nəɡkiariien sə rakupwən
* Wok Me 9:15, 13:2, Kal 1:15Iou Pol. Iou iərmama riti sə iakamo tukwini nari m Iesu Kristo. Kumwesən rɨnəkwein iou mə aposol, nənə məmri karen iou mə iou iərmama takəvisau irapw nəɡkiariien amasan səvənhi. * Rom 16:25-26Nəɡkiariien amasan i, in ruvəni raka tui ia nəɡkiariien me səvəi profet me səvənhi səməme kamharə ia Nəkukuə Ikinan. 3-4  * Mat 22:42, Wok Me 13:33, Rom 9:5, 2Tim 2:8Nəɡkiariien amasan nəha raməɡkiari ia Tɨni, in nəha Iesu Kristo Iərɨmənu səkɨtaha. In rɨməuvehe iərmama riti rɨməuku pen ia kwənəkwus səvəi Kiɡ Tevɨt. In rɨmamhə nənə Kumwesən rahatən mə in Tɨni atukwatukw nəpɨn ro in rətui mwi ia nemhəien səvənhi ia nɨskaiien səvəi Nənɨmwɨn Ikinan. * Wok Me 26:16-18, Rom 15:18, Kal 2:7-9Ia Kristo, Kumwesən ro ramasan m kɨmaha, muvehi pehe wok amasan m kɨmaha mə kɨmaha aposol me. Rɨməuvei pehe wok i m kɨmaha mə tahəkwein ia nərmama ia tənəmtənə me pam mə tuhəni nɨpərhienien irə, mho nəkwan. Nənə nəpɨn irəha kamho iamɨnha irə, mamhəuvehi utə nəɡhi Iesu.
Wok i rɨneste kɨmiaha mwi. Kɨmiaha nərmama Kumwesən rɨnəkwein ia kɨmiaha mə kɨmiaha səvəi Iesu Kristo. * Nam 6:25-26, 1Kor 1:2, 2Kor 1:1, Efes 1:2Nəkukuə i rauvehe tukumiaha pam fwe taon nəha Rom. Kumwesən rokeikei kɨmiaha, məkwein kɨmiaha mə kɨmiaha nərmama ikinan me səvənhi. Pwəh Kumwesən tata səkɨtaha, mɨne Iesu Kristo Iərɨmənu səkɨtaha trouəriari pehe namasanien mɨne nəmərinuien m kɨmiaha.
Pol rokeikei mə trevən mətoni nərmama me səvəi Iesu Kristo ia taon nəha Rom
* 1Tes 1:8Kurirə iakəɡkiari iakuə ia nəɡhi Iesu Kristo takɨni vivi Kumwesən səiou tukumiaha pam tɨ nəri nə mə nərmama ia tənəmtənə me pam kamhəreɡi nəvisauien ia nahatətəien səkɨmiaha. * Efes 1:16, Fil 1:8, 1Tes 2:5,10Kumwesən sə iakamo tukwini nari min ia rerɨk pam tɨ nɨni irapwien nəɡkiariien amasan səvəi Tɨni, in rɨnətə raka noien səiou mukurən mə ia nəpɨn me pam iakani kɨmiaha 10  * Wok Me 19:21, Rom 15:23,32ia nəfwakiien me səiou. Iakaməres mə trɨni mɨnuə nətərɨɡien pərhien səvəi Kumwesən, in trəsevər ia suatuk riti pwəh iakuvehe mətoni kɨmiaha rəmwhen iakɨneitenhi tui mə tako.
11 Iakokeikei pɨk mə takuvehe mətoni kɨmiaha muvehi pehe nasituien riti səvəi Nənɨmwɨn Ikinan pwəh rərpwi əknekɨn mwi kɨmiaha. 12 Nɨpwrai nəɡkiariien i mə nahatətəien səkɨmiaha rukurən nasituien ia nirak nənə səiou mwi rukurən nasituien ia kɨmiaha. 13  * Wok Me 19:21, Jon 15:16Piak me ramasan mə tihəukurən mə nəpɨn rɨpɨk rerɨk ramrhi mə takuvehe məti pehe ia kɨmiaha, mətə nəpɨn me pam narimnari me rɨpɨk raməsisəɡ iou tɨ nuveheien. Iakokeikei mə wok səiou trukuə mo kwənkwan ia nɨmɨruien səkɨmiaha rəmwhen ia nɨmɨruien səvəi nərmama me rɨpko mhə irəha nəkur Isrel ia kwopun me.
14 Iou iərmama riti sə takaməkeikei məvisau irapw nəɡkiariien amasan səvəi Kumwesən m nərmama me pam, nərmama səməme həukurən nəɡkiariien səvəi nəkur Kris mɨne noien səvənraha, mɨne nərmama səməme irəha həreirei, mɨne səməme irəha həukurən amasan nari, mɨne səməme həpwəh nukurən amasanien nari. 15 Ro iamɨnhi irə iakokeikei pɨk mə takəvisau irapw mwi nəɡkiariien amasan səvəi Kumwesən m kɨmiaha fwe taon nəha Rom.
16  * Sam 119:46, Mak 8:38, 1Kor 1:18-24, Wok Me 13:46Iakaməɡkiari iamɨnhi irə iou iapkaurɨs anan mhə tɨ nəɡkiariien amasan nəha tɨ nəri nə mə nəɡkiariien amasan nəha in nɨskaiien səvəi Kumwesən tɨ nuvehimɨruien nərmama me pam səməme kamhəni nɨpərhienien irə, rɨməkupwən muvehe tɨ nəkur Isrel, kurirə revən tɨ nərmama rɨpko mhə irəha nəkur Isrel. 17  * Rom 3:21-22, Hab 2:4Ia nəɡkiariien amasan səvənhi, Kumwesən ramo nərmama kamhətoni suatuk sə in rɨnəmri irəha tuhesi pen tro irəha hatukwatukw ia nənimen. Suatuk nəha in nahatətəien fwe nukunen mamevən meste nəkrəkwerɨn sampam.a Suatuk riti mwi tɨ nɨniien nəɡkiariien i ia vas 17 in i mə, “Ia nəɡkiariien amasan səvənhi Kumwesən ramo nərmama kamhətoni natukwatukwien səvənhi sə raku pen tɨ nahatətəien mamevən ia nahatətəien.” Rəmwhen ia nəɡkiariien i kɨmərai pen ia Nəkukuə Ikinan rani mə,
“Iərmama sə ratukwatukw ia nəmri Kumwesən ia nahatətəien səvənhi,
in truvehi nɨmɨruien.”
Kumwesən niemaha raməpi tɨ noien ərəha me səvəi nərmama
18  * Efes 5:6, Kol 3:6, 2Tes 2:12Kumwesən fwe ia neiai ramo nərmama kamhətoni mə niemaha raməpi pɨk in. In ramərpwɨn noien ərəha me pam səvəi nərmama səməme kamhərui nəkwan mamhərer tukuahaɡ ia nɨpərhienien səvənhi ia noien ərəha me səvənraha. 19  * Wok Me 14:15-17, Wok Me 17:24-28In ramərpwɨn noien ərəha me səvənraha tɨ nəri nə mə irəha həukurən nətoni atukwatukwien narimnari me pam səməme nərmama həukurən nətoniien Kumwesən irə. Kamho iamɨnha irə tɨ nəri nə mə Kumwesən atukw rɨnahatən atukwatukw irəha irə. 20  * Job 12:7-9, Sam 19:1, Hip 11:3Fwe nukune narəien muvehe meste pehe ipwet mɨne nərmama me pam həukurən nətoniien ia nənimenraha narimnari me səməme Kumwesən rɨno ia neiai mɨne tɨprənə, nənə ro iamɨnhi irə nəri auər a mə irəha ko həpkətoni mhə Kumwesən ia nənimenraha, mətə həukurən nətoniien ia narimnari me nəha mə nɨskaiien səvənhi ramevən a mɨpko mhə sampam mɨne nɨpərhienien mə in Kumwesən. Ro iamɨnhi irə nəɡkiariien riti riwən ko irəha həni.
21  * Efes 4:17-18Irəha həuvəukurən raka Kumwesən, mətə həpwəh nuvehi utəien nəɡhɨn mə in Kumwesən, nənə mhəpwəh nɨniien tanak tukwe in. Mətə rerɨnraha ruvehe mɨpkrhi amasan mhə nari, nənə nətərɨɡien səvənraha ruvehe mɨreirei nari rəmwhen mə kamharə ia nəpitəvien. 22  * Jer 10:14, 1Kor 1:20Irəha kamhəni mə həukurən nari, mətə irəha həreirei nari, 23  * Dut 4:15-19, Sam 106:20mhənəpwəh nəfwakiien m Kumwesən asori sə trɨpkemhə mhə ia nəpɨn riti, nənə mhəuvən mhəfwaki pen m nənɨmwi nari me səməme həmwhen ia iərmama sə tremhə, uə menu me, uə nərimɨru me səməme kamhavən uə kamhərkou.
24  * Wok Me 14:16Ro iamɨnhi irə Kumwesən rəpwəh irəha, məseni irəha mə irəha tuhamesi pen a noien ərəha me səməme rerɨnraha rokeikei pɨk mə tuho. Ro pen irəha kamho ia nirəha me noien me ia nɨpwranraha sə ro a naurɨsien. 25  * Jer 13:25, Jer 16:19, Rom 9:5Irəha hənəpwəh nɨpərhienien səvəi Kumwesən, mhəkwtəmhiri neikuəien, nənə mamhəfwaki pen m narimnari me səməme Kumwesən rɨno ia neiai mɨne tɨprənə, mamho tukwini nari mɨnraha, mətə həpwəh nəfwakiien m Kumwesən sə rɨno neiai mɨne tɨprənə, mhəpwəh no tukwiniien nari min. In nə Kumwesən sə kaməɡnəɡɨni rerɨn in. Ouəh, pwəh ro iamɨnhi.
26 Tɨ noien nəha irəha kamho, Kumwesən rəpwəh irəha, məseni irəha mə irəha tuhamesi pen a noien ərəha me səməme rerɨnraha rokeikei pɨk mə tuho sə ro a naurɨsien. Ro iamɨnhi irə nɨpran me nepwɨn səvənraha kamhəpwəh noien i ratukwatukw, noien sə pran ramesi pen iərman səvənhi, nənə mhəuvən mamho noien i rɨpkatukwatukw mhə, noien sə pran ramiri pran. 27  * Lev 18:22, Lev 20:13, 1Kor 6:9Ia noien a mwi nəha, nərman me nepwɨn səvənraha kamhəpwəh noien i ratukwatukw, noien sə iərman ramiri pran səvənhi, nənə mhəuvən rerɨnraha ramevən pɨk ia nirəha me. Nərman kamho noien me nepwɨn ia nirəha me sə ro a naurɨsien. Mətə Kumwesən ruvəuvei pen raka nərpwɨnien mɨnraha resi pen atukwatukw noien ərəha me səvənraha.
28 Tɨ nəri nə mə nərmama həpkokeikei mhə mə tuhəukurən Kumwesən, in rəpwəh irəha, məseni irəha mə irəha tuhamesi pen a nətərɨɡien ikou me səvənraha, mamho noien me həpwəh nəmwhenien. 29 Rerɨnraha rukuər ia noien ərəha mɨne noien ourour me pam. Irəha kamhəpwtɨɡ tɨ nautə səvənraha, mamhəmwəki nərmama. Rerɨnraha rukuər ia nakresien, nousi əpuneien iərmama, nəvisəien, neikuəien, mɨne nətuiien suatuk tɨ nourahaien iərmama. Irəha kamhəni nɨkare nərmama, 30 mamhouraha nəɡhi nərmama ia neikuəien me. Irəha kamhəmwəki Kumwesən. Irəha kamhəkwaɡ raka ia nəɡkiariien, mamhəfiəutə ia nirəha, mamhərpwi irəha ia nəpɨn me. Irəha kamhətui suatuk tɨ noien noien ərəha me səməme nərmama həpwəh ihi nukurənien. Irəha kamhərui nəkwai tata mɨne mama. 31 Ia rerɨnraha irəha həreirei nari. Irəha kamhətefi nəɡkiariien me səvənraha. Nokeikeiien səvənraha riwən tɨ iərmama. Irəha həpwəh nətərɨɡien nasəkien səvəi nərmama tɨ nasituien ia nirəha. 32 Irəha həuvəukurən raka mə nəɡkiariien atukwatukw səvəi Kumwesən rani mə nərmama səməme kamho noien me i iamɨnha irə tuhaməkeikei mhemhə, mətə irəha kamhəmwur pen ia noien me nəha. Rɨpko mhə noien əpa nəha irəha kamho, mətə kamhəseni mwi nərmama me səməme kamho noien me nəha mə ramasan a.

*1:1: Wok Me 9:15, 13:2, Kal 1:15

*1:2: Rom 16:25-26

*1:3-4: Mat 22:42, Wok Me 13:33, Rom 9:5, 2Tim 2:8

*1:5: Wok Me 26:16-18, Rom 15:18, Kal 2:7-9

*1:7: Nam 6:25-26, 1Kor 1:2, 2Kor 1:1, Efes 1:2

*1:8: 1Tes 1:8

*1:9: Efes 1:16, Fil 1:8, 1Tes 2:5,10

*1:10: Wok Me 19:21, Rom 15:23,32

*1:13: Wok Me 19:21, Jon 15:16

*1:16: Sam 119:46, Mak 8:38, 1Kor 1:18-24, Wok Me 13:46

*1:17: Rom 3:21-22, Hab 2:4

a1:17: Suatuk riti mwi tɨ nɨniien nəɡkiariien i ia vas 17 in i mə, “Ia nəɡkiariien amasan səvənhi Kumwesən ramo nərmama kamhətoni natukwatukwien səvənhi sə raku pen tɨ nahatətəien mamevən ia nahatətəien.”

*1:18: Efes 5:6, Kol 3:6, 2Tes 2:12

*1:19: Wok Me 14:15-17, Wok Me 17:24-28

*1:20: Job 12:7-9, Sam 19:1, Hip 11:3

*1:21: Efes 4:17-18

*1:22: Jer 10:14, 1Kor 1:20

*1:23: Dut 4:15-19, Sam 106:20

*1:24: Wok Me 14:16

*1:25: Jer 13:25, Jer 16:19, Rom 9:5

*1:27: Lev 18:22, Lev 20:13, 1Kor 6:9