17
Paul Enia Silas La Kakau Thessalonica
Lara la hahau roto Amphipolis enia Apollonia moiso, la mai Thessalonica sei ima lotu nona Jew matea mo lo toho ea. Ale usuri na posin Paul, mo lo matavuhi peresira mata Sabbath mo tolu, ale mo lo vereuli na Retitapu isana tamlohi ea. Mo lo vereuli mamahuni na Retitapu na nona vujangi sohena sava Kr̃isto i pa lavi na rongohaji, ale i pa mele turu na mateia, ale mo verea mara, “Iesu akerihi natu sei na lo retivujavujangia isamim, enia Kr̃isto atu.” Tatua Jew atu la rasua peresi na vao tavera mara Greek la lo lotu God peresi na har̃ai aulu matuvana, la avulahi vara la tapala peresi Paul enia Silas.
Pani tamlohi aulu nona Jew la mereimerei hinira, ale la lavi na tamlohi sasati hai hin vao tavera atu na jara maket, ale la vaira la mai vao meresahi matea, ale taon tavera atu mo tapulo roroa na leora. Ale lara la sopo er̃i hite Paul enia Silas, la reve tahitahi Jason peresi na vorai kalesia hai, la vaira la turu na naho tamlohi aulu matan taon tavera atu, la ulo lara, “La tamlohi nike sei la lo posileji na varama, enira nahai la pala nike sohen la pete vaia na jara tinapua moiso, ale Jason mo avulahi hinira mo taura na imana! Enira mo isoiso la lo turuleji na retileu non supe nona mara Rome matan la lo vere na supe tinapua matea hijana Iesu!”
Ale tamlohi peresi na tamlohi aulu matan taon tavera atu lara la rongo la hinau sei, r̃omira la sopo sakele. La tamlohi aulu atu matan taon tavera atu lara la lavi na mania mata volituhu non Jason peresi la vorai kalesia tinapua atu moiso, la tinar̃ihira.
Paul Enia Silas La Kakau Berea
10 Hin vutepongi atu purongo, kalesia la r̃ule Paul enia Silas la malue la vano Berea, ale lara la pala atu, la vano la unu na ima lotu nona Jew. 11 Ale Jew matan Berea enira tamlohi ale lelevosahi, la jeu la haratu Thessalonica, matan la lo opoia jea vara la tapurongo hin retisohai atu na rani hatehateahi, ale la lo kilau usuri mamahuni na Retitapu matan vara la hitea vara mo sohena teni mo vono. 12 Ale matana, vao tavera isara la rasua peresi na mara Greek aulu hai lamane peresi na har̃ai. 13 Pani Jew matan Thessalonica lara la rongoa vara Paul mo lo retivujavujangi na retisohai mata reti non God Berea, la mai ea sohena, ale la vai na vao matea matan vara la vai na r̃omi tamlohi la sati. 14 Ale vahatea purongo la vorai kalesia atu la r̃ule Paul mo sivo na tasi, pani Silas enia Timothy la lo toho atu Berea. 15 La haratu la lo tiroma hin Paul la lavia mo sivo la tikeli Athens, ale Paul mo verea isara mara la vere Silas enia Timothy la sinai isana vila, ale la vorai kalesia atu la malue la sahe matara.
Paul Mo Retivujavujangi Athens
16 Ale na rani Paul mo lo saovira Athens, r̃omina mo jovi tavera matan mo hite taon tavera atu mo mar̃ivi na tamasi. 17 Ale mo lo vano na ima lotu nona Jew vara i retivujavujangi isara peresi na tamlohi r̃or̃oha sei la lo lotu God ea, ale na rani hatehateahi mo lo vujangi na vao tamlohi sei la lo toho na jara maket.
18 Ale Paul mo mele sorasora peresi na tamlohi hai la lo usuri na vujangi non Epicurus peresi hai non Zeno sei la tovira Stoic,* Epicurus / Zeno: Epicurus enia Zeno la vujangi na nora kilakilau mata mauri isana tamlohi. Ale hai la usurira, la haratu la lo usurira la lo verea vara enira la tamlohi lelevosahi. Hija tamlohi usuri non Epicurus enia Epicurean, ale hija tamlohi usuri non Zeno enia Stoic. ale hai la lo usia lara, “Tamlohi rongorongo vono nike mo lo vere na sava nahai?” Tatuara lara, “Vara o tapurongo usuria, o pa hitea sohena vara mo lo vujangi na rasua paro matea.” La pa verea sohena matan Paul mo lo retivujavujangi na Retir̃uhu matan Iesu peresi na nona sauteterahi. 19 Ale la lavi Paul la vano na council nora sei hijana Areopagus, Areopagus: Council akerihi enia mo lo kilau usuri na vujangi tari la lo unu Athens peresi na tamlohira. lara, “O er̃i vereuli kamam hin vujangi paro akerihi sei ko lo retivujavujangia? 20 Matan ko lo vere na hinau paro hai nahai na peromam, ale kama opoia vara kama levosahi na r̃aramira.” 21 Mara Athens peresi na tamlohi mara jara tinatinapua sei la lo toho atu, tarea la lo opoia vara la lo sorahi na r̃omr̃omi paro sei la pa pala purongo.
22 Ale Paul mo turu na naho vao matan Areopagus atu ale mara:
“Mara Athens, na hitea vara kamim ka r̃ilangi na sava ka lo rasua, 23 matan nara na lo hahau r̃alihi, ale na hite na nomim hinahinau mata lotu, ale na mele hite na uliuli matea mo lo toho na votavota vara,
Isana god matea
kama sopo levosahia
Matan haratu a pa retivujavujangi kamim hin God atu sei ka lo lotua pani ka sopo levosahia.
24 God atu sei mo vai na varama peresi na hinau tari hinia enia Moli matan na tuka peresi na varama, ale mo sopo toho na ima lotu sei tamlohi la lo vaira na limara, 25 teni tamlohi la sopo volitusi isana na limara sohena vara enia mo opoi te hinau isara, pani enia natu mo sile na mauri peresi na maromaro peresi na hinau tari isana tamlohi tari. 26 Ale na tamlohi matea mo vai na tamlohi mara jara tinatinapu tari vara la toho na jara tari na varama, mo tau na nora rani ale mo tau na jara sei vara la pa toho ea, 27 matan vara la pa ale God, ale la pa tarongo ale vara la tapaia, pani enia mo sopo toho asau hinir̃a hatehateahi. 28 Matan hinia, enr̃a r̃a lo mauri, r̃a lo vavahinau ale r̃a lo toho, sohena nomim tamlohi lelevosahi hai la verea moiso lara, ‘Matan enr̃a sohena enr̃a taniana.’
29 Ale matan enr̃a sei r̃a natun God, r̃a pa sopo r̃omr̃omia vara God enia hinau matea la vaia na gold teni silver teni vatu, teni te niniu tamlohi la vai mamahunia usuri na r̃omira. 30 Matan haratu, hina purongo vara God mo lo kilau purongoi la haratu la lo toho na mauri r̃or̃oha, pani nake, mo lo retileu vara tamlohi tari na jara tari vara la pa vahar̃i na nora hehe, 31 matan enia mo tau na rani matea moiso vara i pa ari na varama usuri na nona posposi tataholo jea na lima tamlohi matea enia mo vir̃onia, ale mo vujangia mo memera isana tamlohi tari hin haratu mo sauteterahia na mateia.”
32 Ale lara la rongo na retireti matan sauteterahi atu, hai la tapulo vaivaia. Pani hai lara, “Kama pa mele tapurongo isam matan la hinau akerihi hin te rani.” 33 Ale Paul mo malue na naho tamlohin Areopagus atu. 34 Pani tamlohi hai la usuria ale la rasu na sava mo lo verera. Vonara matea hijana Dionysius, enia tamlohi matea hin council tavera atu Areopagus, ale har̃ai matea hijan Damaris, ale mele tamlohi tinapua hai peresira.

*17:18: Epicurus / Zeno: Epicurus enia Zeno la vujangi na nora kilakilau mata mauri isana tamlohi. Ale hai la usurira, la haratu la lo usurira la lo verea vara enira la tamlohi lelevosahi. Hija tamlohi usuri non Epicurus enia Epicurean, ale hija tamlohi usuri non Zeno enia Stoic.

17:19: Areopagus: Council akerihi enia mo lo kilau usuri na vujangi tari la lo unu Athens peresi na tamlohira.