6
Iesu va en meteimal kati onen, ka meatin keil ekonek aseseini Mat 13:53-58; Luk 4:16-30
Iesu mea ran out enek, ka va ris en meteimal onen en out Nasaret, ka teindan elu (12) onen amusili. Ka en Sabat enek, Iesu mul viten selusien onen Ahi en eim tahihiseien. Meatin keil houlu aro en out enek, ka navong araengoni, amutimanin eni mok, ka amul avis keil avit, “?Kei kur hihiseien keil enek kekave? ?Ileilien keil onen kuri kave? Ka keihoen emun toumon merikel ien keil kuri kave? Sion 7:15 ?Rovitei meatin koa mul muti eim keinek? ?Titan Meri, ka tunali Tiemes, Iosev, Sudas ka Saemon? ?Rovitei ahinali keilu luro ekok? Kei vi tai en ir enges.” Sakini, keil alei sesein Iesu. Sion 6:42; Mak 3:31
Ka Iesu viteni min keil vit, “Meatin vasi keil avouhou min provet tai onen Ahi, ka en meteimal kati onen ka teim kati onen, onen keil alei seseini varei.” Sion 4:44 Ka ven meatin keil arkurtei demkatien en Iesu, kei sakras voumon merikel vahi houlu en keil. Ling hen en vahis koa amesai ka mumon keil enges alonge tahos ka amoul. Mat 14:14; Mak 6:13; Mat 9:18; Mak 5:23; 7:32; 8:23,25; Luk 4:40; 13:13; Umen 9:12,17; 28:8 Iesu mutimanin houlu veni meatin kati keil onen arlingtei demkatien one eni.
Iesu sila lat meatin teindan elu (12) onen avaha avoum Mat 10:5-15; Luk 9:1-6
Ka evus, Iesu va en titi meteimal keil en out enek, mul visein meatin keil. Ka vise ruain teindan elu (12) ka sila keil lualu avaha. Kei san keihoen min keil vasakin keil akilea avahile lat ninin tisa ran meatin keil. Luk 10:1; 10:4; 10:7; 10:11; Umen 13:51; Mat 8:4; 10:18; Mak 1:44; 13:9; Luk 5:14 Meng kat keil vit, “En ualien onami, minakurtei tounah natal kami, mihekur eisal enges. Minakurtei anien, vuo ateli, vuo mani. Miheheas sandel enges ka minakurtei eisin tamun natal kami.”
10 Iesu viteni mun min keil vit, “Out koa akur revi kami eni, miheto en eim enek hetokol avong koa mihelokovein out enek. 11 Ka munak miheha en meteimal koa meatin keil arkur revitei kami vuo e rovattei avalong selusien onami, navong mihemea ran out enek, mihesahulin vulimeas ran alomi en mete. Koanek hehi selkatien min keil keke amul amum tisa en meten Ahi.”
12 Sakini, uva aviten selusien onen Ahi min meatin keil keke ihiles ran tisaen one. 13 Avile lat ninin tisa keil houlu ka asahula meatin keil koa amesai en oel ten olip ka asakin keil alonge tahos eris.
Matien onen Sion Baptis Mat 14:1-12; Luk 9:7-9
14 En avong enek, asuv houlu Herod Antipas* Koanik vi asuv houlu Herod Antipas koa losil kat meatin keil ten out Kaleli, natin Mari Herod koa sak visi vouas tivava Iesu. raengon longlongien usil Iesu koa ka vasi out. Meatin tei keil avit, “Kei vi Sion Baptis koa moul eris ran matien. Ven koanek, kei kur keihoen keke voumon merikel.” Mat 16:14; Mak 8:28; Luk 9:19
15 Keil en koa avit, “!Provet Ilaetsa keinek!”
Teimun en keil avit, “Kei provet sav tai koa suval provet keil telamu.”
16 Navong asuv houlu Herod raengon selusien keil enek, rendemi vit, “!Kei vi Sion Baptis! !Inau nameng kati keke avata koteh vatin, ka moul eris ran matien!” 17 Herod kei varei san selusien keke avahuli kat Sion, avapar kati, ka avalingi en eim takeih. Asuv Herod mumoni mukonek ven Sion mules vit lat sakien tatisa onen veni kei kur ason tunali, Pilip, ka retalihe ral mini. 18 Ka Sion vit, “Rotahostei keke kokur ason tumali mai vi asom. !Sakien koanek rali koteh mengkatien onen Ahi varei!” Luk 3:19-20; Lev 20:21
19 Selusien koa Sion viteni sakin ason Herod, Herodias, tin kat Sion mariso mok, en vati Sion vamat. Ka kei sakras voumoni ven Herod ring koe. 20 Herod kur revi Sion ka lingi en eim takeih keke meatin sav sakras vouasi. Mumoni mukonek ven vouhou min Sion ven kei kilea Sion vi more meatin ka meatin votut onen Ahi. Avaseini selusien onen Sion sakin Herod mundemko houlu, en vati vataengon selusien onen.
21 Ka en avong tai, ason Herod les ahho mai keke voumon Sion vamat. En avong enek, keil amumon ale ten ouh onen Asuv Herod, avong avasi. Avise hetetamen keil koa ten kavmen, asuv keil tavaeen, ka hetetamen keil emun ten provins ten out Kaleli umai. 22 Ka atouli onen ason Herod mai ka vol min keil. Vol tahos imok en meten asuv houlu Herod ka hetetamen keil vasi, sakini Herod viteni mini vit, “!Asa em vati kovakuri, inau nisani minuk!” 23 Herod mumon hatkatien takeih min atouli enek vit, “Naviteni anatin keke nisani minuk asa koa kovis inau eni. Nasakras maseseini.” Esta 5:3,6; 7:2
24 Sakini, atouli mea, va vis mama onen vit, “?Asa nihisi?”
Mama onen viteni mini vit, “Kihis vatin Sion Baptis.”
25 Hatte tas, atouli muloh eris va ven Herod ka visi vit, “!Ek vati keke keik kovasani minau, kosa sek, vatin Sion en pelet tai!”
26 Koanek sakin asuv Herod en von ka longe tisa mok, ka sakras vasesein ren atouli veni kei viten hatkatien takeih en meten hetetamen keil. 27 Sakini, sila meatin tavaeen va en eim takeih, vakur Sion ka vata koteh vatin, ka vakuri vamai veni. Ka kei mumoni mukonek, 28 ling vatin Sion mul en pelet tai, ka kuri, sani min atouli. Ka atouli sani mun min mama onen. 29 Navong meatin keil onen Sion araengoni, uva avous teiai onen Sion ka arahini. Mat 27:59-60; Luk 23:52-53; Sion 19:38,41
Iesu san anien min meatin taosen elim (5000) Mat 14:13-21; Luk 9:10-17; Sion 6:1-14
30 Meatin teindan elu (12) onen Iesu amuris ka ales Iesu, ka aviten tounah koa amumoni ka avihisei eni. Luk 10:17 31 Ka Iesu viteni min keil vit, “Ires, rovaha neli en out sav tai, ka kami miheseh avong hehi havivi.” Kei viteni mukok veni meatin keil houlu umai ka uva, sakini, Iesu ka onen keil, avong tovuol avaanian. Mak 3:20 32 Ario lat vot, ka keiles uva en out tai koa meatin keil atovuol ien.
33 Ka navong uva, meatin houlu koa aka en meteimal keil alei kilea keitel. Sakini, amuloh arokol out koa Iesu ka teindan elu (12) onen avamai ien. 34 Navong Iesu vut ran vot, les meatin keil houlu amul tuai ka kur enmahisien ven keil. Les keil asuval sipsip keil koa meatin tovuol keke valosil kat keil. Sakini, mul visein keil en tounah houlu. Mat 9:36; 15:32; Mak 8:2; Nam 27:17; 1Ki 22:17; 2Kron 18:16; Esek 34:8; Sak 10:2; Mat 9:36
35 Navong meteiai mul va netan, meatin keil onen umai ven Iesu ka avit, “Out mul vong ke, ka out enek vi out seh. Mat 15:32-38; Mak 8:1-9 36 Kisila meatin keil ihaha, keke iha en titi meteimal keil vuo out sav keke avahul anien avaani.”
37 Ka Iesu viteni min keil vit, “Kami varei keke mihesan etai tounah keke iani.”
Ka keil avit kesi avit, “!Ei! !Avaseini munak rokur mani koa vinvin en avong toumien handred elu (200), hervinvintei keke rovahul veret vahi an meatin keil ekek!” Selusien kati teni vit, “200 denarie,” koa suval 200,000 vatu.
38 Ka Iesu vis keil vit, “?Veret ame ehis? !Mihehotin visi!”
Navong keil alesi aviteni mini avit, “Veret elim (5) ka mesau elu (2) enges.”
39 Iesu viteni min meatin teindan elu (12) onen vit ihiteni min meatin keil keke ilah ruai ka itondan en more out koa oumunai tetahos mul ien. 40 Sakini, ariti keil en vangi meatin keil koa vesesal hanumau etel (60) rokol hanumau elim (100) amul en talite tai, ka keil vasi arondan. 41 Evus, Iesu kur veret koa elim (5) ka mesau elu (2), lele vina nesa, ka san masmasien min Ahi veni. Evus, vul vahas veret ka sasani min teindan elu (12) onen, koa ariti min meatin keil. Ka mesau emun ariti min keil. 42 Meatin keil vasi akanian, ka vange vil revi. 43 Navong meatin teindan elu (12) onen Iesu uva avakur soke veret keil ka mesau, veiat teindan elu (12) vil mules. 44 Amo keil koa akanian en avong enek avi taosen elim (5000).
Iesu mual en oai Mat 14:22-33; Sion 6:15-21
45 Akanian evus, Iesu viteni min teindan elu (12) onen keke uva en vot ka ilamu eni, iha en out Betsaeta en usi oai. Ka kei ro enges keke vasila meatin keil avahaha. 46 Navong mea ran keil, kei mual vina en vatihou keke vahis min Ahi. Mak 1:35; Luk 5:16; 6:12; 9:28 47 Ka navong out mul vong, Iesu va en out ut. Les vot mul luhu en Mari Oai ten out Kaleli. 48 Ka teindan elu (12) onen avotini keih avahalis veni avisu en eang takeih. Ka en vongien, out romulantei mau, Iesu mai ven keil, mul mual en hoi oai, ka mul vali keil. 49  Ka navong alesi keke Iesu mul mual en hoi oai mukok, amis kai avit, “!Ei, ninin tai!” Luk 24:37 50 Ka keil ametau houlu.
Ka hatte tas, Iesu selus min keil vit, “!Mihekeih! Inau ngatin keinek. !Minametautei!” 51 Evus, Iesu vut va en vot ral min keil, ka eang va netan. Teindan elu (12) onen amutimanin houlu. Mak 4:39 52 Keil arkilea revitei keihoen onen, avaseini ales asa koa Iesu mumoni navong san anien min meatin taosen elim (5000). Rendemien one koteh ka armundem kileatei aneite ten merikel enek. Mak 8:17
Iesu rali lat meatin keil ran mesaien one en taon ten out Kenesaret Mat 14:34-36
53 Iesu ral min meatin keil onen amu koteh oai ka uva apar kat vot one en veien ten out Kenesaret. 54 Avong amea ran vot, hatte tas meatin keil alei kilea Iesu. 55 Sakini, meatin keil amuloh rahit out enek ka akur koakeil amesai koa amatil en suvon ome umai en out koa keil alonge keke Iesu mul ien. 56 En out vasi koa Iesu va en; meteimal keil, taon keil, vuo en sise emun; meatin keil alah koakeil amesai uva en out ten lahruaien. Keil apeah Iesu keke vatali lat keil ran mesaien one vuo vamaen keil avatokol kele eisin enges omon. Ka koakeil vasi arokol kele eisin omon amoul eris. Mat 9:20; Mak 5:27; Luk 8:44

^ Mat 13:53-58; Luk 4:16-30

6:2: Sion 7:15

6:3: Sion 6:42; Mak 3:31

6:4: Sion 4:44

6:5: Mat 14:14; Mak 6:13; Mat 9:18; Mak 5:23; 7:32; 8:23,25; Luk 4:40; 13:13; Umen 9:12,17; 28:8

6:6: Mat 10:5-15; Luk 9:1-6

6:7: Luk 10:1; 10:4; 10:7; 10:11; Umen 13:51; Mat 8:4; 10:18; Mak 1:44; 13:9; Luk 5:14

6:13: Mat 14:1-12; Luk 9:7-9

*6:14: Koanik vi asuv houlu Herod Antipas koa losil kat meatin keil ten out Kaleli, natin Mari Herod koa sak visi vouas tivava Iesu.

6:14: Mat 16:14; Mak 8:28; Luk 9:19

6:18: Luk 3:19-20; Lev 20:21

6:23: Esta 5:3,6; 7:2

6:29: Mat 27:59-60; Luk 23:52-53; Sion 19:38,41

6:29: Mat 14:13-21; Luk 9:10-17; Sion 6:1-14

6:30: Luk 10:17

6:31: Mak 3:20

6:34: Mat 9:36; 15:32; Mak 8:2; Nam 27:17; 1Ki 22:17; 2Kron 18:16; Esek 34:8; Sak 10:2; Mat 9:36

6:35: Mat 15:32-38; Mak 8:1-9

6:37: Selusien kati teni vit, “200 denarie,” koa suval 200,000 vatu.

6:44: Mat 14:22-33; Sion 6:15-21

6:46: Mak 1:35; Luk 5:16; 6:12; 9:28

6:49: Luk 24:37

6:51: Mak 4:39

6:52: Mak 8:17

6:52: Mat 14:34-36

6:56: Mat 9:20; Mak 5:27; Luk 8:44