20
Pol rɨvən apa Masedonia mɨne Gris
Kɨni nəmə Efesas kɨsotgoh ta mɨsərəhu mɨn nəmərinuyen. Aikɨn, Pol rokrən kɨn narmamə kape Yesu mɨnə khauə kɨrikianə, kɨni rəvhag kɨmi əriə. Kɨni ai maowiə kɨn əriə, kɨni mɨtərhav aikɨn a, mɨvən apa Masedonia. Mɨtərhav ye kwənmhan a, kɨni maməvhag apap kɨmi əriə mavəhsi-pən nəgkiarien rehuə kɨmi nəmə aikɨn, muə meriaji-pə Gris. Mamarə apaikɨn meriaji makuə kɨsisər. Kwasɨg ikɨn, rɨmə natukrɨvən ye rao kɨrik mɨrerɨg-pə mɨn Siria, mərɨg əmə nəmə Isrel kamharai mhun mə tukhauh in mɨshopni in, kɨni rarar mɨn ye nərɨgien kafan kɨni məriwək əmə mamvən apa Masedonia. Rɨmavən iriə yemə Berea kɨrik nhagɨn e Sopata, in kwajikovə kape Piras, mɨne yemə Tesalonaeka mir kɨraru nhagriu e Aristakas mɨne Sekandas, mɨne yemə Debe kɨrik nhagɨn e Gaeas, mɨne Timoti, mɨne yemə Tarki mir kɨraru nhagriu e Tikikas mɨne Trofimas. Iriə kɨsəkupən mhavən apa Troas mɨseito kɨn əmawə. Mərɨg kɨmawə yaksəmɨr mɨsor nəvɨgɨnien ehuə a yame kamni kɨmə “Bred yame yis rɨrkək iran.” Kwasɨg ikɨn, yakhavən apa Filipae mhavən ye rao kɨrik mhavirə mɨseriaji nɨpɨg kɨrkɨrɨp, kɨni yakhauə mhavhiak apa yerkwanu ai Troas mɨsofugɨn kɨmawə miriə. Mɨsarə mɨseriaji nəhuakien kɨrikianə.
Pɨkwarien kɨrik rɨmamhə mɨmragh mɨn
Kɨni ye Sande, yakhauə mɨsofugɨn mhavəh Nəvɨgɨnien Rhakə. Kɨni Pol raməvhag kɨmi narmamə, məgkiar meriaji yenpɨg əru meinai rɨkin ruh mə tɨkəni rɨkwamɨr kɨn, in tukrəpəh əriə. Kwənmhan yame yɨmɨsəkwətə ikɨn yerpɨrɨg pɨk. Kɨruk laet rɨpsaah aikɨn. Kɨni pɨkwarien kɨrik nhagɨn e Yutikas* Nhag e “Yutikas” nɨpran rɨmə “laki.” ramkwətə ye windo. Pol raməgkiar pɨk, napɨrien rɨvəh Yutikas. Kɨni rapɨr yeru, mɨmɨr mɨsɨ-faktə ye kwənmhan yerpɨrɨg meiwaiyu məwhan. Kɨsaiyu mhavən mɨsəm ruamhə ta. 10 Məkneikɨn, Pol mɨn reiwaiyu mɨvən makur, məmɨr-pən iran. Pol ramor rəmhen kɨn Profet Elaeja kupən ye Fas King 17:17-22. Məker-pən iran, mɨmə, “Rɨkimiə tukrɨpəh nəpouyen. !Ramragh əmə!” 11-12 Kɨni iriə khakɨr pɨkwarien a mamhavən. Rɨkiriə ragien pɨk meinai in ramragh əmə. Kɨni kharerɨg mɨn mɨshaktə mhavən mɨn apa yerpɨrɨg, mhavəh Nəvɨgɨnien Rhakə mɨsəvɨgɨn kwis. Kɨni Pol rɨmnəgkiar kɨmi əriə mɨvən meriaji reraan. Kɨni məta mɨn irəriə.
Pol ramaowiə kɨn nəməhuak mɨnə apa Efesas
13 Aikɨn, yakharəh rao kɨrik mhavirə mhavən apa Asos. Yakhamə ta mə kɨmawə Pol. Mərɨg Pol, rɨkin raməsɨk mə tukrəriwak əmə mɨkwasɨg mɨvən apaikɨn. 14 Ruə mɨtərhav-pə Asos, kɨmawə min yakhavən ye rao mhavirə mə jakhavən apa yerkwanu kɨrik nhagɨn e Mitilen. 15 Kəni rɨkwamer kɨn, yakhatərhav mɨn aikɨn a, mhavirə mhavən masəmɨr iruə ye tanə a Kios. Kəni rɨkwamer mɨn kɨn, yakhavirə mɨn mhavən ye tanə a kamni kɨmə Samos. Kəni rɨkwamer mɨn kɨn, yakhavən mɨn mhatərhav-pən Maelitas. 16 Pol rɨmɨni-ta mə jakhapəh nɨsərerien apa Efesas meinai rɨpəh norkeikeiyen mə jaksarə pɨk apa ye kwənmhan a Tarki. In rɨmnarkut mə jakshai mɨren mhauə Jerusalem kwasɨg ikɨn ror nɨpɨg kape nəvɨgɨnien ehuə e kamni kɨmə “Pentekos.”
17 Nɨpɨg yakhavhiak apa Maelitas, Pol rher-pən nəgkiarien apa Efesas mokrən kɨn elda mɨnə kape niməhuak mə tukhauə mɨsəm. Wok 18:21 18 Khatərhav-pə, rɨni-pən tuk əriə mɨmə, “Kafak narmamə mɨnə. Kɨmiə nakwəsəm ta norien kafak nɨpɨg kɨmnɨsarə kɨtawə-mkɨmiə. Rɨrikakun ye nɨpɨg yɨmauə Tarki, Wok 18:19—19:10 19 yakamor yo mə yo yor atuə kɨn kape Yesu Yermaru. Mə rɨkik reiwaiyu nɨpɨg fam. Nɨpɨg m-fam yakamasək tuk əmiə. Yakaməm rəutən pawk meinai nəmə Isrel kɨsarkut mə tukshopni yo, 20 mərɨg yakpəh nɨpəhyen nasituyen irəmiə. Maməwhag ye nɨmrɨ narmamə, mɨne ye nəkwai nimə mɨnə. 21 Mamni-ərhav-pən tuk nəmə Isrel mɨne nəmə tanə pɨsɨn pɨsɨn mɨnə mə tukasəkeikei mɨsarar ye nərɨgien kapəriə tuk təvhagə has, mhauə tuk Kughen, mɨshatətə ye Yesu Yermaru.
22 “Kɨni taktəkun ai, Nanmɨn kape Kughen ramarkut tuk yo mə jakvən apa Jerusalem. Yakpəh nɨrkunien mə naha nhagɨn tukror yo aikɨn. 23 Nar kɨrikianə əmə yakɨrkun. Yerkwanu yamə mɨne yakakrao ikɨn, Nanmɨn kape Kughen ramor kwirɨg kɨmi yo mə tukmə yakvən aikɨn a, jakarə ye nahasien, kɨni tukpivəhsi-pən yo ye kalabus. Wok 9:16; 21:11 24 Mərɨg yakmə nɨmraghien kafak in nar apnapɨg əmə. Yakorkeikei mə jakor infamien ye narɨmnar yame Yesu Yermaru rɨmɨvəhsi-pə mə jakor tuk nɨni-ərhavyen Nəgkiarien Huvə ye nɨhuvəyen kape Kughen. Wok 21:13; 2 Tim 4:7
25 “Səm-ru, yakwɨrkun ta mə kɨmiə m-fam yamə mɨne yakmaurə məm əmiə məvsao kɨn narmaruyen kape Kughen kɨmi əmiə, to nakhapəh mɨn nɨsəmien yo tuk nɨpɨg kɨrik. 26 Ror pən, taktəkun, yakamni-ərhav mə tukmə yermamə kɨrik rɨmhə mɨvən ye nap ehuə, pəh nien mə yo yɨmneighan kɨn mə tukrɨvən Pol ramni mɨn ye Wok 18:6 “Tukmə Kughen rɨvəhsi-pən narpɨnien kɨmi əmiə, mərɨg kapəmiə atuk.”. 27 Meinai yo yakpəh nəpəhyen nɨni-ərhav-preyen narɨmnar fam yame Kughen rorkeikei.
28 “Takasərɨg əmiə mɨne narmamə yamə mɨne Nanmɨn kape Kughen rɨmnərəhu-pən əriə ye kwermɨmiə. Takasarha huvə tuk nəməhuak kape Kughen rəmhen kɨn yermamə kape narha-huvəyen tuk kafan sipsip, meinai Kughen rɨmɨvəh əriə kɨn nɨtaw Yesu Yermaru. 1 Tim 4:16; 1 Pita 5:2-4 29 Yakwɨrkun ta mə jakəta irəmiə, kɨni ai narmamə yamə mɨne kɨsəmhen kɨn kuri aparu mɨnə tukhauə tuk əmiə mɨsəs əmiə - sipsip mɨnə kape Kughen. Mat 7:15; Jon 10:12 30 Kɨni kɨmiə tɨksɨn tukhauə mhaukrekɨn nəfrakɨsien mə tukhavi-ta narmamə kape Yesu mɨnə khakwasɨg kɨn əriə. 31 !Ror pən, takasəkeikei masərɨg əmiə! Rɨkimiə tukraməsɨk mə ye newk kɨsisər, yɨmɨpəh nəpəhyen norien kwirɨg kɨmi əmiə yenpɨg-yenpɨg mɨne yenaiyu, kɨni mamasək tuk əmiə. 1 Tes 2:11
32 “Kɨni taktəkun ai, yakamərəhu-pən əmiə ye kwermɨ Kughen; rɨkimiə tukraməsɨk nəgkiarien kɨn nɨhuvəyen kafan. Nəgkiarien a ror əmiə nakhaskai mavəhsi-pən nɨhuvəyen kɨmi narmamə kape Kughen mɨnə fam. 33 Rɨkik rɨpəh nəkrəhyen kɨn nautə uə neipən kape yermamə pɨsɨn. 34 Kɨmiə nakwənharkun ta mə yo pɨsɨn əmə yakaməmnhawk tuk naha nhagɨn yame yo mɨne kafak narmamə mɨnə yaksəkwakwə kɨn. 1 Kor 9:11-12 Wok 18:3; 1 Tes 2:9 35 Naha nhagɨn yame yakamor, yakamhajoun əmiə kɨn mə takasəkeikei mɨsor wok mhavəh mane tuk nasituyen ye yavən has mɨnə. Rɨkitawə tukraməsɨk nəgkiarien yame Yesu Yermaru rɨmɨni mɨmə, ‘Nɨvəhsi-pənien rapita nɨvəhyen.’ ”
36 Pol rəgkiar fam, kasənɨmkur mɨsəhuak. 37 Kɨni iriə mɨsasək pɨk mɨsəker-pən ye Pol masəkei kɨmin mɨsaowiə kɨn. 38 Khakwasɨg kɨn mɨsəriwək mhavən mɨseriaji a rao ikɨn. Rɨkiriə rarkwəpɨr mhawor Pol rɨmɨni mə iriə tukhapəh mɨn nɨsəmien in tuk nɨpɨg kɨrik.

*20:9: Nhag e “Yutikas” nɨpran rɨmə “laki.”

20:10: Pol ramor rəmhen kɨn Profet Elaeja kupən ye Fas King 17:17-22.

20:17: Wok 18:21

20:18: Wok 18:1919:10

20:23: Wok 9:16; 21:11

20:24: Wok 21:13; 2 Tim 4:7

20:26: Pol ramni mɨn ye Wok 18:6 “Tukmə Kughen rɨvəhsi-pən narpɨnien kɨmi əmiə, mərɨg kapəmiə atuk.”

20:28: 1 Tim 4:16; 1 Pita 5:2-4

20:29: Mat 7:15; Jon 10:12

20:31: 1 Tes 2:11

20:34: 1 Kor 9:11-12

20:34: Wok 18:3; 1 Tes 2:9