M̃esi Napano Pol Bivitauiaio Ban
Namoneano Lu Nalo Na
KALESIA
Verialiano Moti
Tukunuano bulati na niosi nei
Kalesia, naio be tanobuku tai napano jo yetano ka Parinio Tubo na Romo, a joa venuo nei napano banei siano Teki.
Ea bogo na napano Yesu kiano tomu nalo ajikar ka aba aberiel ioluano vou nei, tomu telabo na maka ave kulo Israel, ajaaro toru laka kanio. Mia tomu tealo aju, napano ea kialo jidomiano, nalo aberinavo ver toro sidom rimei ve namoneano riano, naio monoka rimonea tuboiano napano Atua jianio ban Mosis. Naruei Pol milkuei kirsikili kean jidomiano na, berinavo bajago na maka rimemedu leleio. Naio berinavo ver toro sidom rivokar meuliano ea Kristo, burupati vite nei, naio monoka rimonea Kristo. Ea bajago na ga, tomu nalo amijikia amei memedu ea Atua mirano.
Mia ea yimo lu nalo na tanobuku nei Kalesia, tomu tealo abinimei, aju amilkuei Pol, nalo aberinavo ver toro jidom rimei rimemedu ea Atua mirano, naio monoka takisor Mosis kiano tuboiano nalo.
M̃esi nei Pol jirio ba ban tomu nalo napano aju ajakisor verloglogiano va nalo nei, ka rivurulo amei bereio ea moneano napano be riano a ea bajago napano memedu. Ea kiano tikariano na m̃esi nei, naio berial ka naio be kiano meruoiano ka tomu nalo avio naio, ka Yesu Kristo kiano atevi. Naio judu berinavo tomu nalo maka adu meruoiano van naio ka naio rimei ve atevi, Atua naruei bitirilar naio, bio naio ka verial ioluano vou van tomu nalo napano maka ave taara na Israel. Mia naio jokia milkuei keano verloglogiano va nei, berinavo toro kiano moneano ga mijikia rila naio rimei memedu ea Atua mirano. Ea mirano nalo maariano na m̃esi nei Pol berial ka bajago novo napano namoneano nalo ajum̃a amilaio, miyotuba ea bajago napano toro tinien jii kuruano a kuvivinieno nalo, bior napano naio monea Kristo.
Torogio nalo na niosi nei
Iliano moti 1:1-10
Pol be kiano meruoiano bior napano naio be atevi tai 1:11—2:21
Atua jo miija kito ea kiano tinievuiano 3:1—4:31
Tomu nalo na moneano abinimei bo, mia im̃auano jo kiaga 5:1—6:10
Iliano maariano 6:11-18
1
Pol jikar kiano iliano banlo
1-2 Kiniou Pol nebivitauia m̃esi nei biedu ban bagaro na moneano nalo ea tanobuku na vio Kalesia, mia kumemiliko kuruado nalo na vio nei, kumemi nubika den kamiu ka kamiu kumitu bo ga, p̃eli na kumitu jum̃abe? Kiniou nei naruei napano Yesu Kristo naljuo Atua karam̃ado, napano naio bitirilar Yesu bereio ea nam̃ariano, naljuo nei abitirilar kiniou nebe atevi, jibe na ana mia maka ve toro napano bio kiniou, p̃eli na bitirilar kiniou jibe nei. Nao, mia monokanio kamiu kuviagago ka iliano nalo napano mia kiniou never ka kamiu.
Nejidom m̃elea ka mia Atua karam̃ado naljuo Tubo Yesu Kristo, nalo ve juo amidu tiniememiano bija tum̃aroiano ban kamiu.
Nao, Yesu Kristo naio mila memedu ga jibe ka napano Atua karam̃ado jidomio, ka napano naio rijamo ka mia naio rim̃aro ka rila bulag kiado kariano nalo, ka mia naio mijikia rivuru bulag kito den bajago na bova na bogo nei napano kito rojuaio vonganei. Mia tibe na, bo ka kito rodular Atua siano rivavin medave tulaka, rivano-o mia ribisi deio, ee mia tibe na.
Ioluano Vou takurano ga
Kiniou nomiilo toru ka kamiu, napano Atua bio kamiu, a Kristo mila bo laka ban kamiu ruei, ana mia maka vesiou ga ana kuburo den Atua bereio ana kubokar iliano tai napano jibe ka Ioluano Vou dolu tai bereio. Mia maka rijikia ve Ioluano Vou dolu bereio, mia be ga ioluano takurano ga na jo. Kiniou neberii jibe na, bior nomijog ka tomu tai ajum̃a amila bilivilig kenemiu iviso nalo ka mia, nalo ajidom avilig Ioluano Vou na Kristo kiano rimei ve dolu. Ana verenio kito tai, p̃eli na nailiano na vio mave, p̃eli na toro kei bereio, naio river lua lilianiano tai napano maka riveverare vija nana kumemi nuber lua ban kamiu nanua ruei, memedu ga ka toro nene avukuio rivan ea jeleig vio na jogvaiano. Nao, neber iliano nei vaarakurano bereio ban kamiu, ka verenio toro tai kei napano rioliolu ka iliano tai napano be dolu ka ioluano napano kamiu kumiduio jukamu ruei, mia toro na aviron naio rivova laka ea sebi.
10 ?Nemijikia ka tomu tai aber niegeniege kiniou, aber nejidom ga tomu nalo ajog rivu ka kanaku iliano, mia kamiu kumijog kanaku iliano napano jikili nei jum̃abe? P̃eli mia, tomu tai tiniel ser kiniou koviobo! Mia bo ga, bior venia napano nojidomio, kiniou nejidom ga ka Atua naio saaro ka kanaku iliano, ka napano ver kiniou noto never lua ga ka mia tomu nalo aiaia kiniou kanio, jibe na maka bunu neve Kristo kiano toro na im̃auano ve riano.
Pol berii ka napano Atua bio naio
11 Kuruaku nalo a kuvivinioku nalo, monoka neverii rimeravo van kamiu, ka Ioluano Vou na nojom̃a neberii luaio, naio maka ve iliano tai napano toro ga to tikario. 12 Kiniou maka nejevio den toro tai, a maka toro tai riverloglog kiniou kanio, mia Yesu Kristo ga, naio jiloglog Ioluano Vou nei meravo ban kiniou.
13  Im̃auo 8:3, 22:4,5, 26:9-11Nina jibe ka napano kamiu kumi-jog ruei, ka beamu kanaku meuliano jum̃abe, ka bogo napano nojo joomo ea kenememi nalotuano kumemi kulo Ju. Ka bogo na kiniou tinieku jer bagaro na namoneano nalo na Yesu kiano toru laka bogo nonovio, ana nemijil lo nemila lelanlo napano mia maka leleio bunu tinieku riialo, bior nejidom ka mia namoneano nalo ta re bunu to. 14  Im̃auo 22:3Ka bogo na, najakii vatitig bajago na nalotuano napano kenememi kulo Ju, juvulu tomu dolu nalo na kumemiliko kenememi terati takurano ga, mia kiniou nabokar jikili iliano moruo nalo napano korobimemi nalo kanalo, napano tomu nalo aju ajakiio binimei batove bokar banei.
15  Im̃auo 9:3-6, 22:6-10, 26:13-18Kiniou nojom̃a nemila jibe na bano-o mia maka nejikia ka Atua naio berkar kiniou ruei, bogo na maka nomoluo vo. Naruei ea ga kiano tiniememiano, naio bio kiniou ka neve kanano, a ea kiano jidomiano novo 16 naio miila kenerinio Yesu, maluvo ka kiniou ka nemijikia novitilubario, ka nava noioliolu kanio van nalo napano maka ave kulo Ju. Ka bogo na, maka nava neial kulo dolu nalo ka mia novokar jikiaiano tai denlo tivelinio ka Ioluano Vou nei. 17 A maka navavin Yerusalemo bunu ka neial atevi nalo napano nalo abe atevi jukamu ka kiniou, ka nevika denlo, ka mia kiniou neioliolu ka venia, p̃elina kiniou neverial iliano tum̃abe? Makanio, maka nava nevika tibe na, bior Kristo naio mila vite nonovio meravo ban kiniou ruei. Ka bogo na, najaluvo sop̃eli ga, naban yako laka ea buruvenuo na vio Arapia, mia iorou kanio ana nebinimei bereio, nemijaka garuei naban ea komeli na vio Tamaskas. 18  Im̃auo 9:26-30Karina iorou kanio napano yuka tolu barlaka bano, naruei ka bogo na ga, ana nabavin bereio Yerusalemo naba nemiadu ka Pitere, mia maka noto vija naio vesiou, nojo bogoti duelimo ba jimo [15] ga. 19 Mia ka bogo na maka neial atevi dolu nalo bunu, mia takurano ga na nemialio, nina kialo navurim̃araboiano napano Yemesi ga, napano naio be kiado Tubo kuruano. 20 Nina naruei mia venia napano nojo neberiio ka kamiu naio be riano. Kiniou maka nala sibi, Atua naio mijikiaio.
21 Tenene na naruei, nojo Yerusalemo jibe na maka bogo vesiou leleio. Ana karina nejeliviv ea vio nalo napano ea tanobuku juo napano Siria bija Silisia, 22 mila na ka bogo na, namoneano nalo na tanobuku dolu na mave ea vio Yutea, bija kiano komeli labo napano Yerusalemo, nalo na maka ajikia vatitig kiniou vo. 23 Nalo amijog ga vaio napano tomu nalo aju aberenio, aber “Toro nanua jom̃a mijil lelan kito vururua na, vonganei naio jom̃a mioliolu jikili ka kiado moneano nanua naio jom̃a milavio jikili ka ruedomio.” 24 Ana bior vite na, nalo aju amidular Atua toru kario napano naio jo bilig kiaku meuliano jibe nei.

1:13 Im̃auo 8:3, 22:4,5, 26:9-11

1:14 Im̃auo 22:3

1:15 Im̃auo 9:3-6, 22:6-10, 26:13-18

1:18 Im̃auo 9:26-30