Rom
Nauəuə iətəm Pol təmətei tuvən kəm nəfaki mɨn ikɨn Rom
Nəghatiən əkuəkɨr rəha nauəuə u Rom
?Pəh təmətei nauəuə u? Aposɨl Pol təmətei nauəuə u.
?Təmətei tatuvən kəm pəh? Təmətei nauəuə u tatuvən kəm nəfaki mɨn iətəm ilah kəutatɨg e taun asoli u Rom.
?Natɨgiən təhro lanu nian təmətei? Pol tətei məmə in tolkeikei məmə otuvən meh nəfaki mɨn əpəha rom, uərisɨg in təpanuvən e kəntri u Spen. Mətəu aupən ikɨn, in otəkeikei muvən mos məni kəti o nəfəniən kəm nanrah mɨn e niməfaki rəha Jerusɨləm. E niməfaki rəha Rom, Nanihluə* Nanihluə, Ianihluə — Afin-to e tiksɨnəri. mɨn tepət, mətəu nətəm Isrel tepət mɨn.
?Təmətei nauəuə u o nak? Uərisɨg Pol tatuvən Rom, in tolkeikei məmə ilah okotaupən motəhrun in, kəni inəha, təmətei nauəuə u. Nətəm Rom kəsotos əhanəhiən nəgətuniən kəti rəha aposɨl kəti. Kəni inəha, in tolkeikei məmə otəni pətɨgəm suaru əhruahru rəha Uhgɨn o nosmiəgəhiən nətəmimi. Kəni in tolkeikei məmə otəni əhruahru məmə otəhro lanu, Nanihluə mɨn mɨne nətəm Isrel, ilah rəfin okəhuva kətiəh əmə e niməfaki rəha Uhgɨn.
1
Pol təməni təuvɨr kəm lah
Iəu Pol, u iəu slef rəha Krɨsto Iesu Afin-to “Iesu” e tiksɨnəri.. Uhgɨn təmauɨn lak məmə iəu aposɨl, kəni təmɨtəpɨn məfəri iəu məmə iəkəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr rəhan. Uək 9:15 Nanusiən təuvɨr u, in tɨnəni rəkɨs nuvəh e rəhan iəni mɨn iətəm kəmotətei=pən e Nauəuə Rəha Uhgɨn. Rom 16:25-26 3-4 Nanusiən təuvɨr əha tətəghati e Nətɨn, Iesu Krɨsto rəhatah Iərmənɨg. In təmuva iətəmimi kəti, mɨsɨpən e nəhlin rəha Kig Tefɨt. In təmɨmɨs, kəni Uhgɨn təməgətun məmə in Nətɨn əhruahru, inəha Nətɨ Uhgɨn, nian təmosmiəgəh in e nɨmɨsiən e nəsanəniən e uək rəha Narmɨn Asim. E Krɨsto, Uhgɨn təmol təuvɨr kəm iəu, məfa kəm iəu uək təuvɨr məmə iəu aposɨl kəti. Təməfa uək u məmə iəkauɨn e nətəmimi e nɨki Nanihluə Nəghatiən u “Nanihluə” tətəghati e nətəmimi rəfin u səniəmə nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel. mɨne e nəuanɨləuɨs mɨn rəfin məmə okotəni nɨpəhriəniən lan, kəni tol lanəha, mautol nəuian. Kəni nian kautol lanəha, otəfəri nərgɨ Iesu. Uək 26:16-18; Kəl 2:7-9 Kəni itəmah mɨn əpəha Rom, Uhgɨn təmauɨn e təmah məmə itəmah rəha Iesu Krɨsto.
Kəni rəueiu iəkətei nauəuə kəm təmah rəfin. Uhgɨn tolkeikei itəmah, kəni təmauɨn e təmah məmə rəhan.
Pəh Uhgɨn Tatə rəhatah, mɨne Iərmənɨg Iesu Krɨsto okuətuati e rəhalau nəuvɨriən mɨne nəməlinuiən kəm təmah. Nam 6:25-26
Pol təmolkeikei məmə otuvən meruh nətəm Rom
Uərisɨg iəpanəghati, iəkəni tagkiu kəm Uhgɨn o təmah rəfin agɨn, mətəu-inu nətəmimi rəfin e nəhue nɨftəni kəmotətəu nanusiən e nəhatətəiən rəhatəmah. Natimnati iətəm Iesu Krɨsto təmol kəm tah tatol tol lanəha məmə iəkəhrun nəniən tagkiu kəm Uhgɨn. Kəni Uhgɨn təhrun məmə e nian rəfin iətəfaki, kəni məsaluiən e təmah. Iatol pɨk uək rəhan e nɨkik ərəfin o nəni pətɨgəmiən nanusiən təuvɨr rəha Nətɨn. 10 Iəmətəhtahnin nuvəh məmə oiəkuvnə meruh itəmah. Kəni iətəfaki məmə rəueiu, nəmə in nətəlɨgiən pəhriən rəha Uhgɨn, in oterəh e suaru kəti məmə iəkuvnə pəhriən. Uək 19:21; Rom 15:23
11 Iəkolkeikei pɨk məmə iəkuvnə meruh itəmah məmə iəkəfɨnə kəm təmah nəuvɨriən kəti rəha Uhgɨn məmə otol itəmah nautəhtul əskasɨk təhmɨn mɨn, 12 tol lanu, nəhatətəiən rəhatəmah təhrun nasiruiən lak, kəni rəhak mɨn təhrun nasiruiən e təmah.
13 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, təuvɨr məmə nəkotəhrun məmə nian tepət, rəhak nətəlɨgiən təhti məmə iəkuvnə məsal=pən e təmah. Mətəu nian rəfin natimnati tepət tətahtɨpəsɨg lak o nuvnəiən. Iəkolkeikei məmə rəhak uək otəuə e nəuan e nəmiəgəhiən rəhatəmah, təhmen e nəmiəgəhiən rəha Nanihluə mɨn ikɨn pɨsɨn pɨsɨn mɨn. Uək 19:21 14 Iəkəkeikei məni pətɨgəm nanusiən təuvɨr kəm nətəmimi rəfin nətəm kəutatɨg ikɨn mɨn Rom tətarmənɨg ikɨn, mɨne ikɨ pɨsɨn mɨn rəfin, kəni ilah nətəm kəmotol vivi skul, mɨne ilah nətəm kəsotol viviən skul. Əuəh, iəkəkeikei məni pətɨgəm kəm lah rəfin. 15 Kəni o nati əha, iəkolkeikei pɨk məmə iəkəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr kəm təmah mɨn əpəha Rom.
16 Iətəghati lanu mətəu-inu, iəu iəsaulɨs agɨniən o nanusiən təuvɨr. Iəsaulɨsiən mətəu-inu nanusiən təuvɨr in nəsanəniən rəha Uhgɨn o nosmiəgəhiən nətəmimi rəfin nətəm kəutəhatətə lan, təmaupən muva o nətəm Isrel, uərisɨg ko, o Nanihluə mɨn. Mak 8:38; Uək 13:46; 1Kor 1:18-24 17 Tol lanəha, e nanusiən təuvɨr, Uhgɨn təmol əpu suaru rəhan məmə Uhgɨn tətəfən rəhan əmə nəhruahruiən kəm nətəmimi. E nəhatətəiən əmə, Uhgɨn tatol məmə nətəmimi kəhuva motəhruahru e nəhmtɨn. Kəni inu təhmen e Nauəuə rəha Uhgɨn iətəm tətəni məmə, “Nətəmimi nətəm kotəhruahru e nəhmtɨ Uhgɨn e nəhatətəiən rəhalah, ilah okotos nəmiəgəhiən itulɨn.” Hab 2:4; Rom 3:21-22
Niəməha tatol Uhgɨn
o təfagə tərah rəfin
18 Mətəu Uhgɨn e negəu e neai tətəgətun rəhan niəməha mɨne nalpɨniən o nətəmimi rəfin nətəm kəutəhti nəuian mautol noliən tərah mɨn rəhalah. Ilah kəutəhtul pəsɨg e nɨpəhriəniən rəha Uhgɨn e noliən tərah mɨn rəhalah, 19 mətəu-inu ilah kotəhrun neruhiən əhruahru natimnati mɨn rəfin iətəm nətəmimi kotəhrun nəhruniən Uhgɨn lan. Tol lanəha mətəu-inu Uhgɨn aru təməgətun əhruahru ilah lan. Uək 14:15-17; 17:24-28 20 Ko nətəmimi kəsoteruh əhruahruiən Uhgɨn e nəhmtɨlah. Mətəu təmətuəuin e nian təmol neai, mɨne nɨftəni, mɨne natimnati rəfin, kəni nətəmimi rəfin kotəhrun neruhiən e nəhmtɨlah, natimnati rəfin iətəm in təmol, kəni tol lanəha, kotəhrun neruhiən rəhan nəsanəniən iətəm tatuvən əmə lanko naunun tɨkə, mɨne nɨpəhriəniən məmə in Uhgɨn, kəni motəhrun nəhruniən məmə Uhgɨn in təhro lanu. O nati əha, iətəmimi kəti tɨkə iətəm təhrun nəniən məmə in təruru məmə Uhgɨn təhro lanu. Job 12:7-9; Sam 19:1
21 Tol lanəha mətəu-inu, nati əpnapɨn ilah kəmotəhrun Uhgɨn tepət nəuan nəuvetɨn, mətəu kəmotəpəh nɨsiaiən məmə in Uhgɨn, kəni məsotəniən kəm in məmə nɨkilah tagiən o natimnati in təmol kəm lah. Mətəu nɨkilah təmatəhti nətəlɨgiən alməli mɨn məmə Uhgɨn təhro lanu, kəni nətəlɨgiən rəhalah təmuva mapinəpu, mɨnotəruru suaru iətəm Uhgɨn tolkeikei məmə okotəhrun. Efəs 4:17-18 22 Nati əpnapɨn ilah kəutəni məmə ilah koteinatɨg, mətəu ilah kəməhuva nalməli mɨn, Jer 10:14; 1Kor 1:20 23 kəni kəmotəpəh nəfakiən kəm Uhgɨn iətəm rəhan nepətiən təhagəhag, kəni otəsɨmɨsiən məmnəmɨtiən, kəni tətatɨg itulɨn. Kəni mɨnəutətuəuin məutəfaki kəm narmɨ nati mɨn iətəm təhmen e nətəmimi u okotɨmɨs motəmnəmɨt nian kəti, uə təhmen e mənɨg mɨn, uə nati miəgəh mɨn kəutaliuək uə kəutəlkəu. Dut 4:15-19; Sam 106:20
24 O nati u, Uhgɨn təməpəh ilah megəhan e lah məmə okotohtəu=pən əmə noliən tərah mɨn nɨkilah tolkeikei məmə okotol e nɨpətɨlah. Tol lanəha, ilah kəmotol noliən mɨn e nɨpətɨlah iətəm tol əmə naulɨsiən. 25 Ilah kəmotəpəh nɨpəhriəniən rəha Uhgɨn motaskəlɨm neiuəiən, kəni məutəfaki mautol uək kəm natimnati tepət iətəm Uhgɨn təmol, mətəu kəmotəpəh nəfakiən kəm Uhgɨn. Mətəu pəh kitah kotəni-vivi in nian rəfin naunun tɨkə. Əuəh.
26 O noliən mɨn əha iətəm nətəmimi kəmotol kəm Uhgɨn, təməpəh ilah, megəhan=pən e lah məmə okotohtəu=pən əmə noliən tərah mɨn iətəm nɨkilah tolkeikei məmə okotol e nɨpətɨlah iətəm tol naulɨsiən əmə. Nati əpnapɨn nɨpətan mɨn, mətəu ilah kəutəpəh nɨtəu-pəniən rəhalah nəman, mautit aru ilah mɨn, kəni nati u in nati pɨsɨn e inu Uhgɨn təmələhu. 27 Kəni e noliən əhmen-əhmen əmə, nəman mɨn, ilah kəutəpəh nitiən rəhalah nɨpətan mɨn, mautolkeikei pɨk nəman pɨsɨn mɨn. Ilah kautit aru ilah mɨn iətəm tol naulɨsiən. Kəni Uhgɨn təməfən nalpɨniən əhruahru kəm lah o rəhalah noliən tərah agɨn mɨn. Lev 18:22; 20:13; 1Kor 6:9
28 Kəni nati kəti mɨn. Mətəu-inu ilah kəsotolkeikeiən məmə okotəhrun Uhgɨn, in təməpəh ilah megəhan=pən e lah məmə rəhalah nətəlɨgiən təsəhruniən məmə nati kəti in təuvɨr uə nati kəti in tərah, kəni megəhan=pən məmə okotol nati iətəm təsəhruahruiən məmə okotol.
29 Nɨkilah təməriauəh e noliən tərah pɨsɨn pɨsɨn rəfin, kəni ilah navərəs, kəni ilah kəutəsal e suaru o nərəkɨniən nətəmimi. Kəni nɨkilah təməriauəh e noliən tərah mɨn əha: ilah kautetet nətəmimi, ilah nohamu itəmi, ilah kautol natimnati iətəm kautiuvi=pa niəməha, ilah neiuə, ilah kautol tərah kəm nətəmimi. Ilah kəutəni nɨkalɨ nətəmimi, 30 mautəni rah nətəmimi, ilah kəutəməki e Uhgɨn, ilah nagət-rəkɨs, ilah nəfəri məutəghati əfəri. Ilah kəutəsal e suaru o noliən təfagə tərah mɨn iətəm nətəmimi kəsotəhrun əhanəhiən. Ilah mautəhti nəuia tatə mɨne mamə.
31 Nɨkilah təsəhtiən nati, ilah nəghati pɨk, nolkeikeiən rəhalah tɨkə o nətəmimi, kəni nati əpnapɨn ilah aru əmə nəuvein, ko təsətəlɨgiən e nasəkiən o nasiruiən e nətəmimi. 32 Ilah kotəhrun pau nəghatiən əhruahru rəha Uhgɨn iətəm tətəni məmə nətəmimi mɨn u kautol noliən mɨn əha, kotəkeikei mohmɨs. Mətəu ilah kəutəkeikei e noliən mɨn əha, kəni ilah kautol noliən tərah tapirəkɨs nati əha, nɨkilah tagiən o nətəmimi mɨn nəuvein mɨn nətəm kautol noliən tərah mɨn əha, kəni məutəfəri rəhalah nətəlɨgiən məmə okotol.

*^ Nanihluə, Ianihluə — Afin-to e tiksɨnəri.

1:1 Afin-to “Iesu” e tiksɨnəri.

1:1 Uək 9:15

1:2 Rom 16:25-26

1:5 Nəghatiən u “Nanihluə” tətəghati e nətəmimi rəfin u səniəmə nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel.

1:5 Uək 26:16-18; Kəl 2:7-9

1:7 Nam 6:25-26

1:10 Uək 19:21; Rom 15:23

1:13 Uək 19:21

1:16 Mak 8:38; Uək 13:46; 1Kor 1:18-24

1:17 Hab 2:4; Rom 3:21-22

1:19 Uək 14:15-17; 17:24-28

1:20 Job 12:7-9; Sam 19:1

1:21 Efəs 4:17-18

1:22 Jer 10:14; 1Kor 1:20

1:23 Dut 4:15-19; Sam 106:20

1:27 Lev 18:22; 20:13; 1Kor 6:9