18
Tɨkɨmɨr mɨn rəha Iesu kəməhuva motaskəlɨm in
(Mat 26:47-56; Mak 14:43-50; Luk 22:47-53)
Nian Iesu təmaupən məfaki rəkɨs, kəmohiet e taun u, kəni motohapumɨn=pən e nɨtəni=pən e nɨpəg ləuahtəni kəti, nərgɨn u, Kitron. Kəni ikɨn əha, kəmərfei nɨgi olif tepət ikɨn. Kəni Iesu mɨne rəhan mɨn nətəmimi mɨn kəməhuvən e nɨki nɨgi mɨn əha.
Kəni Jutəs u, iətəmimi u uərisɨg in otəpanegəhan e Iesu kəm rəham mɨn tɨkɨmɨr, in tɨnəhrun rəkɨs ikɨn əha, mətəu-inu nian nəuvein, Iesu mɨne rəhan mɨn nətəmimi ilah kəutuhapumɨn ilah mɨn ikɨn.* Luk 21:37; 22:39 Kəni pris asoli mɨn mɨne Farəsi mɨn kəmotahli=pən soldiə mɨn nətəm kautəhtul o Nimə Rəha Uhgɨn kəhuva moteh Jutəs. Kəni Jutəs təmit ilah mɨne soldiə mɨn nəuvein rəha nətəm Rom, mit ilah məhuvən e nɨki nɨgi olif əha. Ilah kautəmki nəuanɨsiə, mɨne lait mɨn, mɨne natimnati rəha nəluagɨniən. Uək 1:16
Iesu tɨnəhrun rəkɨs məmə natimnati mɨn u, in otuva tol lanu lan, mətəu in təmaliuək muvən o lah, kəni mətapuəh o lah məmə, “Itəmah nəutəsal e pəh u?”
Ilah kəmotəni=pən kəm in məmə, “Iətəm Nasərɨt kəti, nərgɨn u Iesu.” Kəni in təni=pən kəm lah məmə, “Mə Iəu u inu.” “Iəu u inu.” — Afin-to futnot e Jon 8:24.§ Jon 6:20; 8:24,28,58; 13:19; 8:6,8 (Kəni Jutəs, suah u iətəm təmegəhan=pən e Iesu e nəhlmɨlah, in tətəhtul ilah min.) Kəni nian Iesu təməni məmə, “Mə Iəu U Inu,”* “Iəu U Inu.” — Afin-to futnot e Jon 8:24. ilah kəmotan e nəmtahlah mohtəlɨg, moteiuaiu motəmei e nɨftəni. Nəh 1:17
Kəni Iesu tatɨg mətapuəh mɨn o lah məmə, “?Itəmah nəutəsal e pəh konu?”
Kəni ilah kotəni məmə, “Iətəm Nasərɨt kəti, nərgɨn u Iesu.”
Kəni Iesu təni=pən məmə, “Inəni=pɨnə rəkɨs kəm təmah məmə, ‘Mə Iəu u inu.’ “Iəu u inu.” — Afin-to futnot e Jon 8:24.§ Jon 6:20; 8:24,28,58; 13:19; 18:6 Nəmə itəmah nəutəsal lak, kəni təuvɨr məmə nəkotəpəh nətəmimi mɨn u, kautəhuvən lahuənu.” In təməni lanəha məmə nəghatiən u iətəm in tɨnəni rəkɨs in otol nɨpəhriəniən lan. Nəghatiən u təməni məmə, “Tatə, nətəmimi mɨn u nətəm nəmələhu=pən ilah e nəhlmək, ko iəsairəuauiən e kəti.”* Jon 6:39; 10:28; 17:12
10 Saimon Pitə təmatələs rəhan kəti nau rəha nəluagɨniən. Kəni əmeiko, in təmeuvi pətɨgəm uəhai əmə rəhan nau, mauəh lan mohatuv rəkɨs nɨmatəlgɨ ioluək kəti rəha pris asoli agɨn, nɨmatəlgɨn maru. Nərgɨ suah kəha, Malkəs.
11 Mətəu Iesu təni=pən kəm Pitə məmə, “Əfən rəham nau e nɨmein. Ik onəkəkeikei məhrun məmə nahməiən u rəhak, Nian Iesu təni məmə, “Ik onəkəkeikei məhrun məmə nahməiən u rəhak,” nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, “?Oiəkəmnɨm-pən e kap u iətəm rəhak Tatə otəfa kəm iəu?” E nəghatiən Kris, “oiəkəmnɨm-pən e kap” in nəghatiən əuhlin, nɨpətɨn u, məmə Iesu tətegəhan lan məmə in otos nahməiən u iətəm otuva ohni nian Uhgɨn otol nalpɨniən kəm in o noliən tərah mɨn rəha nətəmimi rəfin. iətəm Tatə Uhgɨn in təməfa kəm iəu, kəni iəu iəkəkeikei mətəlɨg əmə lan, mol.” Mat 20:22
Ilah kəmotələs Iesu məhuvən təhtul aupən e nəhmtɨ Anəs
(Mat 26:57-58; Mak 14:53-54; Luk 22:54)
12 Kəni soldiə mɨn rəha nətəm Rom mɨne iətəmi asoli rəhalah, mɨne soldiə mɨn rəha nətəm Isrel, kəmotaskəlɨm Iesu, kəni motəlis-ərain nəhlmɨn. 13 Kəni kəmotaupən motələs in məhuvən təhtul e nəhmtɨ Anəs. Anəs u inu, in rəhn-iəuaniən Kaiəfəs. Kaiəfəs u inu, in pris asoli agɨn e nu əha.§ E nian rəha Oltestɨmɨn, kətəfəri pris asoli agɨn mɨn kautəhtul mətəuarus nian ilah okohmɨs. Mətəu e nian Jon təmətei nauəuə u lan, nətəm Rom kəmotəuhlin nətəlɨgiən əha, motol məmə iətəmi tatol pris asoli agɨn, okəkeikei kətəfəri nɨtain, məmə iətəmi kəti in otəsarmənɨgiən nian təfəməh. E nu 6 AD, nətəm Rom kəmotəfəri Anəs məmə in otuva pris asoli agɨn, konu e nu 15 AD, kəmotosiahu in e rəhan uək, kəni motəfəri Kaiəfəs məmə tatos nɨmein. Mətəu Anəs in tatos əhanəh narmənɨgiən e nətəlɨgiən rəha nətəm Isrel, kəni nətəm Isrel kəutəni əhanəh məmə in pris asoli agɨn. 14 Kəni Kaiəfəs u inu, in aupən təməni kəm nətəm asoli rəha nətəm Isrel məmə təuvɨr pɨk məmə iətəmimi kətiəh əmə otɨmɨs o nətəmimi, tapirəkɨs məmə nətəmimi rəfin okohmɨs.* Jon 11:49-51
Pitə təməni məmə
in təruru Iesu
(Mat 26:69-70; Mak 14:66-68; Luk 22:55-57)
15 Kəni Saimon Pitə mɨne iətəmimi kəti mɨn rəha Iesu, ilau kəmiauərisɨg e Iesu. Iətəmimi u kəti mɨn rəha Iesu, pris asoli agɨn in təhrun vivi. Tol lanəha, in təmɨtəu=pən Iesu, muvən əpəha imə e iat rəha nimə rəha pris asoli agɨn u. 16 Mətəu Pitə in təmatəhtul əmə e ket. Kəni iətəmimi kəti mɨn u rəha Iesu, iətəm pris asoli agɨn təhrun vivi, in təmiet muva ihluə, kəni məni=pən kəm pətan u iətəm tətəhtul o ket. Kəni in təmit Pitə mian imə. 17 Kəni əmeiko, pətan mɨtə u iətəm tətəhtul o ket, təmafu Pitə kəni tətapuəh ohni məmə, “?Ei, ik mɨn u iətəmimi rəha suah kəha?”
Mətəu Pitə təni məmə, “Kəpə, səniəmə iəu rəhan iətəmimi.”
18 Kəni e nian əha, in nian rəha nətəpuiən, kəni noluək mɨn rəha pris asoli agɨn, mɨne soldiə mɨn, ilah kəmotahli nɨgəm e nəmtahlɨ nɨgəm, kəni mautəhtul tɨtəlau lan, məutətogəm. Kəni Pitə mɨn, in təmuvən matəhtul, matətogəm e nɨgəm.
Pris asoli agɨn təməghati
kəm Iesu
(Mat 26:59-66; Mak 14:55-64; Luk 22:66-71)
19 Kəni pris asoli agɨn tətətapuəh e natimnati mɨn o Iesu. Tətətapuəh o nətəmimi mɨn rəhan mɨne nəghatiən mɨn rəhan iətəm təmatəni mətəgətun ilah lan. Nati əpnapɨn məmə Kaiəfəs in pris asoli agɨn e nu əha (fes 13), mətəu Anəs in tatos əhanəh nepətiən rəha pris asoli agɨn kəti, mətəu-inu in pris asoli aupən ikɨn. Kəni fes u tətəghati e Anəs. (Jon 18:24; Luk 3:2; Uək 4:5-6).
20 Kəni Iesu tətəni=pən kəm in məmə, “Iəu iəmətəni rəhak nəghatiən mɨn e nəhmtɨ nətəmimi. Nian rəfin, iətəgətun nətəmimi lan, əpəha e nimə mɨn rəha nuhapumɨniən, kəni əpəha e Nimə Rəha Uhgɨn, iətəm nətəm Isrel kəutəharəg ikɨn nian rəfin. Iəu iəsəhluaigiən e rəhak nəghatiən mɨn. 21 ?Təhro nəkətapuəh lanu lan kəm iəu? Təuvɨr məmə nəkuvən mətapuəh o nətəmimi kəmotətəu rəhak nəghatiən mɨn. Ilah kotəhrun vivi natimnati mɨn u iətəm iəməni.” Lou rəha nətəm Isrel tətəni məmə iətəmimi kəti ko təsəni pətɨgəm aruiən in e kot. Mətəu pris asoli agɨn tətətapuəh o Iesu məmə otəni pətɨgəm aru in.
22 Nian Iesu təmatəni nəghatiən əha, kəni soldiə kəti iətəm tətəhtul e Nimə Rəha Uhgɨn, in tətəhtul əha ikɨn, təmem nɨkapɨn, kəni məni məmə, “?Nətəni lanko e pris asoli agɨn o nak?”
23 Kəni Iesu təni=pən kəm in məmə, “Nəmə iəməni nəghatiən nəuvein kəsotəhruahruiən, təuvɨr nəkəni pətɨgəm. ?Mətəu nəmə rəhak nəghatiən mɨn kotəhruahru əmə, təhro nəkem iəu?”
24 Kəni əmeiko Anəs tahli=pən Iesu tuvən o pris asoli agɨn u Kaiəfəs. Mətəu təmatəmki əhanəh nɨləuɨs u kəməlis-ərain lan.
Pitə tɨnəni mɨn məmə
təruru Iesu
(Mat 26:71-75; Mak 14:69-72; Luk 22:58-62)
25 Kəni Saimon Pitə təhtul əhanəh mətətogəm e nɨgəm. Kəni kautətapuəh ohni məmə, “?Ei, ik mɨn u, ik iətəmimi rəha iətəmi əha?”
Mətəu Pitə təni məmə, “Kəpə, səniəmə iəu rəhan iətəmimi.”
26 Kəni əmeiko, ioluək kəti rəha pris asoli agɨn, in nəuanɨləuɨs kəti rəha suah u Pitə təmətahtuv matəlgɨn aupən, in təməni məmə, “?Nɨkik təhti məmə iəmeruh ik itəmah min əpəha e nɨki nɨgi olif, uə kəpə?”
27 Mətəu Pitə təni məmə, “!Kəpə! Səniəmə iəu.”
Kəni rəueiu agɨn mɨn, mənɨg kəti təkakə.§ Jon 13:38
Iesu in təməhtul aupən
e nəhmtɨ Pailət
(Mat 27:1-2,11-14; Mak 15:1-5; Luk 23:1-5)
28 Kəni ləplapɨn agɨn, kəmotələs Iesu mohiet e nimə rəha Kaiəfəs, məhuvən e nimə rəha Pailət. Pailət in iətəm Rom, mətəu in tatos narmənɨgiən asoli Isrel. Nətəm Isrel kautos nətuakəmiən kəti rəhalah, ilah kəsəhuvəniən e nimə rəha Ianihluə kəti. Nəmə okəhuvən imə, kəni ilah kəutəni məmə ilah kotamɨkmɨk e nəhmtɨ Uhgɨn, kəni ilah ko kəsotuniən nauəniən rəha lafet rəha Pasova.* E fes u, Jon tətəgətun məmə nətəmi asoli rəha Isrel ilah kəutalkut pɨk o nɨtəu-pəniən lou əlkələh mɨn rəhalah, mətəu ilah kautol məmə ilah kəutohamu iətəmi kəti tɨmɨs mətəu-inu kəsotolkeikeiən in. Jon 11:55 29 Nətuakəmiən u rəhalah, tol kəni Pailət in təmiet e rəhan nimə, muva ihluə məmə oteruh ilah. Kəni in təmətapuəh məmə, “?Nɨpəgnəmtɨn nak u itəmah nauteh=pən e suah u?”
30 Kəni ilah kəmotəni=pən kəm in məmə, “!Nəmə suah u in təsatgəhliən lou, kəni iəsotələsiən məhuva ohnik!”
31 Kəni Pailət təni=pən kəm lah məmə, “Təuvɨr məmə itəmah onəkotələs in məhuvən, kəni itəmah motakil, tɨtəu=pən lou mɨn rəhatəmah.”
Mətəu ilah kotəni=pən kəm in məmə, “Mətəu nətəm Rom əmə ilah kotegəhan məmə kəhrun nohamuiən itəmi.” 32 Iesu təmətəni aupən məmə in otɨmɨs lanəha, Iesu təməni məmə in otɨmɨs e nɨgi kəməluau (Mat 20:19; 26:2; Jon 3:14; 8:28; 12:32-33). Kəni nətəm Rom, ilah kautohamu nətəmi kautol nərahiən, mautətu-pəri ilah e nɨgi kəluau. Mətəu nətəm Rom kəsotegəhaniən məmə nətəm Isrel, ilah okotohamu itəmi iətəm tatol nərahiən. kəni natimnati mɨn u kəmol məmə nəghatiən mɨn u rəhan okəhuva motol nɨpəhriəniən.
33 Kəni əmeiko Pailət tuvən mɨn imə, kəni mauɨn e Iesu tuva məhtul aupən e nəhmtɨn, kəni mətapuəh ohni məmə, “?Təhro? ?Ik kig rəha nətəm Isrel?”§ Mat 2:2; Luk 23:2-3
34 Kəni Iesu təni=pən kəm in məmə, “?Ik aru əmə nətətapuəh lankonu lan, uə nətətapuəh mətəu-inu nətəmimi kəutəni=pɨnə iəu kəm ik?”
35 Kəni Pailət təni=pən məmə, “?Təhro? !?Ik nɨkim təhti məmə iəu iətəm Isrel kəti u!? Nətəmimi imam ikɨn əmə mɨne pris asoli mɨn rəham, ilah kəmotegəhan=pa lam e nəhlmək. ?Ik nəmol nati nak?”
36 Kəni Iesu təni məmə, “Iəu, iəsoliən kig rəha nɨftəni u. Nəmə iəu kig kəti təhmen e kig mɨn rəha nəhue nɨftəni u, kəni rəhak nətəmimi mɨn okotəluagɨn, motoh nətəmimi mɨn u kotolkeikei məmə okotəfən iəu e nəhlmɨ nətəmi asoli rəha nətəm Isrel. Mətəu iəu səniəmə kig kəti rəha nəhue nɨftəni u.”* Luk 17:21; Jon 6:51
37 Kəni Pailət təməni məmə, “Pəhriən. Ik kig kəti ko.”
Kəni Iesu təni məmə, “Ik nəməni məmə iəu kig kəti. Iəu iəmair=pa e nəhue nɨftəni u o nati kətiəh əmə, məmə iətəhtul pətɨgəm mətəni pətɨgəm nɨpəhriəniən. Jon 3:32 Kəni iətəmimi iətəm nɨkin tagiən məmə otɨtəu=pən nɨpəhriəniən, kəni in tatətəlɨg e rəhak nəghatiən.” Jon 8:47
38 Mətəu Pailət təni=pən kəm in məmə, “?Nak u, nɨpəhriəniən?”
Pailət təmakil məmə
Iesu təkeikei mɨmɨs
(Mat 27:15-31; Mak 15:6-20; Luk 23:13-25)
Kəni Pailət təmiet mɨn muvən meh nətəmi asoli mɨn rəha nətəm Isrel, məni=pən kəm lah məmə, “Iəu iəseruhiən noliən tərah kəti mɨne e suah u, iətəm tətəni məmə suah u təmərəkɨn lou.§ Luk 23:4 39 Mətəu e noliən rəhatəmah, e nian rəha lafet rəha Pasova, nian rəfin iatɨtɨs suah kəti mahli pətɨgəm e kaləpus. ?Kəni təhro? ?Itəmah nəkolkeikei məmə iəu iəkegəhan lan kəni mɨtɨs kig rəha nətəm Isrel?”
40 Kəni ilah kotagət əfəməh motəni məmə, “!Kəpə! !Itɨmah iəkotəpəh suah ko, iəkotolkeikei Parəpəs!” Parəpəs u, in iakləh kəti, kəni in təmətəluagɨn mətohamu itəmi məmə otəhgi pətɨgəm kəpmən rəha Rom.* Uək 3:14
 

*18:2 Luk 21:37; 22:39

18:3 Uək 1:16

18:5 “Iəu u inu.” — Afin-to futnot e Jon 8:24.

§18:5 Jon 6:20; 8:24,28,58; 13:19; 8:6,8

*18:6 “Iəu U Inu.” — Afin-to futnot e Jon 8:24.

18:6 Nəh 1:17

18:8 “Iəu u inu.” — Afin-to futnot e Jon 8:24.

§18:8 Jon 6:20; 8:24,28,58; 13:19; 18:6

*18:9 Jon 6:39; 10:28; 17:12

18:11 Nian Iesu təni məmə, “Ik onəkəkeikei məhrun məmə nahməiən u rəhak,” nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, “?Oiəkəmnɨm-pən e kap u iətəm rəhak Tatə otəfa kəm iəu?” E nəghatiən Kris, “oiəkəmnɨm-pən e kap” in nəghatiən əuhlin, nɨpətɨn u, məmə Iesu tətegəhan lan məmə in otos nahməiən u iətəm otuva ohni nian Uhgɨn otol nalpɨniən kəm in o noliən tərah mɨn rəha nətəmimi rəfin.

18:11 Mat 20:22

§18:13 E nian rəha Oltestɨmɨn, kətəfəri pris asoli agɨn mɨn kautəhtul mətəuarus nian ilah okohmɨs. Mətəu e nian Jon təmətei nauəuə u lan, nətəm Rom kəmotəuhlin nətəlɨgiən əha, motol məmə iətəmi tatol pris asoli agɨn, okəkeikei kətəfəri nɨtain, məmə iətəmi kəti in otəsarmənɨgiən nian təfəməh. E nu 6 AD, nətəm Rom kəmotəfəri Anəs məmə in otuva pris asoli agɨn, konu e nu 15 AD, kəmotosiahu in e rəhan uək, kəni motəfəri Kaiəfəs məmə tatos nɨmein. Mətəu Anəs in tatos əhanəh narmənɨgiən e nətəlɨgiən rəha nətəm Isrel, kəni nətəm Isrel kəutəni əhanəh məmə in pris asoli agɨn.

*18:14 Jon 11:49-51

18:19 Nati əpnapɨn məmə Kaiəfəs in pris asoli agɨn e nu əha (fes 13), mətəu Anəs in tatos əhanəh nepətiən rəha pris asoli agɨn kəti, mətəu-inu in pris asoli aupən ikɨn. Kəni fes u tətəghati e Anəs. (Jon 18:24; Luk 3:2; Uək 4:5-6).

18:21 Lou rəha nətəm Isrel tətəni məmə iətəmimi kəti ko təsəni pətɨgəm aruiən in e kot. Mətəu pris asoli agɨn tətətapuəh o Iesu məmə otəni pətɨgəm aru in.

§18:27 Jon 13:38

*18:28 E fes u, Jon tətəgətun məmə nətəmi asoli rəha Isrel ilah kəutalkut pɨk o nɨtəu-pəniən lou əlkələh mɨn rəhalah, mətəu ilah kautol məmə ilah kəutohamu iətəmi kəti tɨmɨs mətəu-inu kəsotolkeikeiən in.

18:28 Jon 11:55

18:32 Iesu təməni məmə in otɨmɨs e nɨgi kəməluau (Mat 20:19; 26:2; Jon 3:14; 8:28; 12:32-33). Kəni nətəm Rom, ilah kautohamu nətəmi kautol nərahiən, mautətu-pəri ilah e nɨgi kəluau. Mətəu nətəm Rom kəsotegəhaniən məmə nətəm Isrel, ilah okotohamu itəmi iətəm tatol nərahiən.

§18:33 Mat 2:2; Luk 23:2-3

*18:36 Luk 17:21; Jon 6:51

18:37 Jon 3:32

18:37 Jon 8:47

§18:38 Luk 23:4

*18:40 Uək 3:14