11
Lasɨrɨs təmɨmɨs
Iətəm Petəni kəti, nərgɨn u Lasɨrɨs, tatɨmɨs. Petəni, in lahuənu kəti, ima Meri mɨne pian Matə.* Luk 10:38-42 Meri u, inu, uərisɨg otəpanəueiu nəhlkɨ Iərmənɨg rəhatah e səntə, kəni mafəl e nəuanun, tasɨk. Jon 12:3 Kəni pətan u, rəhan u kakə Lasɨrɨs u tatɨmɨs. Tol lanəha, nəuvɨnɨ Lasɨrɨs mil kuahli=pən nəghatiən o Iesu məmə, “Iətəmi asoli, ik kəti u iətəm nəkolkeikei pɨk, Jon 11:5,36 in tatɨmɨs.”
Nian Iesu təmətəu nəghatiən u, kəni in təni məmə, “Lasɨrɨs tatɨmɨs, mətəu rəhan nɨmɨsiən əha, ko təsoliən in tɨmɨs agɨn. Nɨmɨsiən əha rəhan otol məmə nətəmimi okotəfəri motəni-vivi Uhgɨn ohni. Kəni nɨmɨsiən əha otol məmə nətəmimi okotəfəri motəni-vivi Nətɨ Uhgɨn ohni.”
Iesu tolkeikei pɨk Matə mɨne pian, mɨne rəhalau kakə Lasɨrɨs. Tol lanəha, nian tətətəu pau məmə Lasɨrɨs tatɨmɨs, in təmatɨg mos nian keiu əpəha ikɨn tətatɨg ikɨn.§ Iesu in tolkeikei Meri mɨne Matə mɨne Lasɨrɨs, tol lanəha in tətəhtahnin məmə Lasɨrɨs otaupən mɨmɨs, mətəu-inu in otol nəhatətəiən rəhalahal təskasɨk mɨn nian in otol Lasɨrɨs təmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən. Afin-to fes 14-15. Kəni uərisɨg, təni=pən kəm rəhan mɨn nətəmimi məmə, “Pəh kohtəlɨg=pən mɨn Jutiə.”
Mətəu rəhan mɨn nətəmimi kotəni=pən, kəm in məmə, “Iəgətun, rəueiu əmə uəha, nətəmimi asoli rəha Isrel əha ikɨn əha kəmotəni məmə okotahtɨmu ik e kəpiel apɨn. ?Mətəu ik nəkəni məmə onəkɨtəlɨg=pən mɨn ikɨn əha?”
Kəni Iesu təni=pən kəm lah məmə, “Itəmah nəkotəhrun məmə tueləf auə lənian. Nəmə iətəmimi tətaliuək lənian, ko təsoriniən nəhlkɨn e kəpiel kəti, mətəu-inu tateruh nati e nəhagəhagiən rəha nəhue nɨftəni.* Jon 8:12; 9:5 10 Mətəu nəmə in tətaliuək lapɨn, in təhrun noriniən nəhlkɨn e kəpiel kəti, mətəu-inu rəhan nəhagəhagiən tɨkə.” 11 Iesu tɨnəni rəkɨs nəghatiən əha, kəni in məni=pən kəm lah məmə, “Kitah kəti u Lasɨrɨs, in tətapɨli. Mətəu iəu oiəkuvən əha ikɨn məhgi-pəri.” E nəghatiən rəhalah, “napɨliən” nɨpətɨn keiu. Kəti məmə napɨliən, kəni kəti mɨn məmə nɨmɨsiən. Nɨmɨsiən rəha nətəm kəutəhatətə e Iesu in təhmen əmə məmə kəmotapɨli alu əmə mətəu-inu ilah kəmotos nəmiəgəhiən itulɨn. Jon 3:16; 5:24; 10:28; 11:25-26; 1Təs 4:13-18
12 Kəni rəhan mɨn nətəmimi kotəni=pən kəm in məmə, “Iətəmi asoli, nəmə in tətapɨli, kəni rəhan nɨmɨsiən otɨkə. !In otətəu təuvɨr mɨn!”
13 E nəghatiən u rəha Iesu, nɨpətɨn u məmə Lasɨrɨs tɨnɨmɨs rəkɨs. Mətəu ilah nɨkilah təhti məmə Lasɨrɨs in tətapɨli əmə. 14 Kəni Iesu təməni=pən vivi məmə, “Lasɨrɨs tɨnɨmɨs rəkɨs. 15 Nian nɨkik tətəhti itəmah, nɨkik tagiən məmə iəməsatɨgiən itɨmlau min, mətəu-inu nati u, otasiru e təmah məmə onəkotəhatətə lak. Mətəu təuvɨr məmə pəh kəhuvən moteh in.”
16 Kəni Toməs u, kətauɨn lan məmə, Mil-Mil, in təni=pən kəm nətəmimi nəuvein mɨn rəha Iesu məmə, “Təuvɨr, pəh kitah rəfin kəhuvən, məmə kitah rəfin okohmɨs əmə kitah min.”
Iesu in nəukətɨ nairpa mɨniən
e nɨmɨsiən
17 Nian Iesu təmietɨgəm=pən Petəni, kəni təmətəu məmə kəmɨtənɨm Lasɨrɨs tɨnos nian kuvət rəkɨs. 18 Lahuənu u, Petəni, in iuəkɨr əmə o Jerusɨləm, nəmə təhro suaru lan təhmen e kilomitə kɨsɨl, 19 kəni nətəm Isrel tepət kəməhuva məmə okoteh Matə mɨne Meri o nəfəriən nətəlɨgiən rəhalau mətəu-inu kətuətəu tərah o rəhalau kakə təmɨmɨs.
20 Kəni nian Matə təmətəu məmə Iesu tətuva, in təməhtul muvən məmə oteruh. Mətəu Meri, in təmətəharəg əmə imə. Luk 10:38-42
21 Kəni Matə təməni=pən kəm Iesu məmə, “Iətəmi asoli, nəmə ik nəmətatɨg u ikɨnu, ko rəhak kakə təməsɨmɨsiən. 22 Mətəu iəu iəkəhrun məmə nati nak onəkətapuəh lan kəm Uhgɨn, kəni Uhgɨn otəpanəfɨnə kəm ik.”
23 Kəni Iesu təni=pən kəm in məmə, “Rəham kakə otəpanəmiəgəh mɨn.”
24 Matə təni məmə, “Əuəh. Iəu iəkəhrun məmə Lasɨrɨs otəmanəmiəgəh mɨn e Naunun Nian, iətəm nətəmimi rəfin kəmohmɨs okotair=pa mɨn.” § Dan 12:2; Jon 5:28,29; 6:39,40; Uək 24:15
25 Kəni Iesu təni=pən kəm in məmə, “Iəu u, iəu Nəukətɨ Nair=pa Mɨniən e Nɨmɨsiən, kəni iəu mɨn, iəu Nəukətɨ Nəmiəgəhiən. Iətəmimi iətəm in otəhatətə lak, nati əpnapɨn məmə in təmɨmɨs, mətəu in otəmiəgəh mɨn. 26 Kəni iətəmi iətəm tətəmiəgəh kəni mətəhatətə lak,* Jon 3:15 in ko təsɨmɨsiən agɨn nian kəti mɨne. Mat 25:46 ?Nətəhatətə e nəghatiən u rəhak?”
27 Matə təni=pən kəm in məmə, “Əuəh, Iərmənɨg. Iəu inəhatətə lam, məmə ik Krɨsto iətəm Uhgɨn təməni məmə otahli=pa. Ik Nətɨ Uhgɨn. Ik u inu, aupən kəməni e Nauəuə Rəha Uhgɨn məmə ik onəpanuva e nəhue nɨftəni.”
Iesu təmasək
28 Nian Matə tɨnəni rəkɨs nəghatiən u, kəni muvən məmə otəni=pən kəm pian Meri tuva. Təmuvən kəni masiuən=pən e matəlgɨn məmə, “Iəgətun Jon 13:13 tɨnuva rəkɨs. Tolkeikei məmə oteruh ik.” 29 Kəni nian Meri təmətəu nəghatiən u, təməhtul uəhai əmə, matuvən məmə oteruh Iesu. 30 Iesu in təsuvən əhanəhiən lahuənu, in tətəhtul əha ikɨn Matə təmuvən ikɨn meh. 31 Kəni nətəm Isrel mɨn u kəməutəharəg imə ilah Meri, məutəfəri rəhan nətəlɨgiən. Nian kəmoteruh in təməhtul uəhai əmə matuvən ihluə, kəni ilah kohuərisɨg lan. Nɨkilah təhti məmə tatuvən e suvət, otasək.
32 Meri təmiet=pən u ikɨn Iesu tətəhtul ikɨn, kəni nian təmeruh Iesu, in təmasiəulɨn məni=pən kəm in məmə, “Iətəmi asoli, nəmə ik nəmətatɨg u ikɨnu, kəni ko rəhak kakə təsɨmɨsiən.”
33 Nian Iesu təmeruh məmə pətan u mɨne nətəmimi mɨn u ilah min kəutasək, in təmətəu tərah pɨk, nɨkin təfɨgəm. 34 Kəni in təmətapuəh o lah məmə, “?Nəmohtənɨm iə?”
Kəni ilah kəmotəni=pən kəm in məmə, “Iətəmi asoli, va-to meruh.”
35 Iesu, nəhu nəhmtɨn təmaiəh.§ Luk 19:41 36 Kəni nətəm Isrel mɨn u, ilah kotəni məmə, “Ei, nətəmimi. !In təmolkeikei pɨk agɨn suah u tapirəkɨs!”
37 Mətəu ilah nəuvein mɨn kotəni məmə, “Suah kəha inəha aupən, təmol vivi iətəm nəhmtɨn təpɨs. ?Kəni təhro məsəniəhuiən Lasɨrɨs məmə təsɨmɨsiən?”
Iesu təmosmiəgəh mɨn Lasɨrɨs
38 Kəni Iesu təmətəu mɨn tərah pɨk, kəni in təmuvən əpəha e suvət. Ilah kəmohtənɨm Lasɨrɨs əpəha e nɨpəg kəpiel kəti, kəni motləfən mɨn kəpiel kəti mɨn motahtɨpəsɨg=pən nɨpəg kəpiel lan. Inu rəhalah noliən.* Nətəm Isrel e nian əha kəsotɨtənɨmiən iətəmimi e nɨftəni. Ilah kəuteikuas e nɨpətɨlah, kəni motəuveg ilah e napən u kəmotol=pən nati pien-pien u tətəpien təuvɨr (Afin-to Jon 12:7; 19:39-40), konu motəfən e nɨpəg kəpiel, kəni motahtɨpəsɨg=pən nɨpəg e kəpiel asoli kəti. 39 Kəni Iesu təni=pən məmə, “Otahuvihin rəkɨs-to kəpiel.”
Kəni Matə u, nəuvɨnɨ Lasɨrɨs, təni=pən kəm Iesu məmə, “!Mətəu iətəmi asoli, in tɨnəpien rəkɨs! Kəmɨtənim tɨnos nian kuvət rəkɨs.”
40 Mətəu Iesu təni=pən kəm in məmə, “?Təhro? ?Ik nɨnalu məmə iəməni=pɨnə rəkɨs kəm ik məmə nəmə nəkəhatətə lak kəni onəkeh nəsanəniən asoli mɨne nepətiən əhagəhag rəha Uhgɨn?” 41 Tol lanəha, ilah kəmotahuvihin rəkɨs kəpiel. Kəni Iesu təməsal-pəri kəni məni məmə, “Tatə, iəu iətəni tagkiu ohnik mətəu-inu nəmətəu rəkɨs rəhak nəghatiən. 42 Kəni iəkəhrun məmə e nian rəfin, natətəu iəu. Mətəu iətəni nəghatiən u, o nətəmi mɨn u, nətəm kautəhtul tɨtəlau lak, məmə ilah okotəhatətə məmə ik nəmahli=pa iəu.” Jon 3:17
43 Kəni əmeiko, nian Iesu tɨnəni rəkɨs nəghatiən u, in təmauɨn əfəməh məmə, “!Lasɨrɨs, əhtul miet!” 44 !Kəni Lasɨrɨs təməhtul miet mətmətɨg əmə, napən mɨn u iətəm kəmatu-ərain nəhlmɨn mɨne nəhlkɨn mɨne nəhmtɨn mɨne lan tətatɨg əhanəh lan!
Kəni Iesu təni=pən kəm lah məmə, “Ohtɨs rəkɨs napən mɨn əha, pəh in taliuək.”
Nətəmi asoli mɨn rəha Isrel
(Mat 26:1-5; Mak 14:1-2; Luk 22:1-2)
45 Nətəm Isrel nətəm kəməhuva o Meri kəni moteh natimnati mɨn u iətəm Iesu təmol, ilah tepət kəmotəhatətə lan. 46 Mətəu ilah mɨn nəuvein kəməhuvən o Farəsi mɨn, kəni motəni pətɨgəm kəm lah natimnati mɨn rəfin iətəm Iesu təmol. 47 Kəni o nati u, Farəsi mɨn u mɨne pris asoli mɨn ilah kəmotaskəlɨm nuhapumɨniən asoli kəti rəhalah, kəni ilah kəmotəni kəm lah mɨn məmə, “?Okotəhro lanu? Suah kəha tɨnatol nəmtətiən tepət. 48 Nəmə kotəpəh əmə, tatol lanəha, kəni nətəmimi rəfin okotəhatətə lan, kəni nətəm Rom ilah okəhuva motərəkɨn Nimə Rəha Uhgɨn mɨne nɨtəni rəhatah, kəni motos rəkɨs ilau e nəhlmɨtah.”
49 Kəni ilah kəti u, nərgɨn u Kaiəfəs, in pris asoli agɨn e nu əha. Tol lanəha, in təməni məmə, “Itəmah nəkotəruru agɨn nati u. 50 ?Təhro itəmah nəsotəhruniən? ?Itəmah nəsotəhruniən məmə təuvɨr nəuvetɨn o təmah məmə iətəmi kətiəh əmə otɨmɨs o nətəmimi, tapirəkɨs məmə kəntri apiəpiə otɨmɨs?” Jon 18:14
51 Nian in tɨnəni nəghatiən u, in təməsəni aruiən e nətəlɨgiən əmə rəhan. In pris asoli agɨn e nu əha, kəni in təmaupən məni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn təməfən kəm in. Kəni in təməni məmə Iesu in otɨmɨs o nosmiəgəhiən nətəm Isrel.§ Kaiəfəs tolkeikei məmə okuhamu Iesu mətəu-inu təsolkeikeiən məmə nətəm Rom okotərəkɨn kəntri rəha nətəm Isrel. Mətəu, in təmatəni aupən nati kəti iətəm otuva mol nɨpəhriəniən lan. Uhgɨn təməfən nəghatiən u kəm in e nohlɨn məmə otəni pətɨgəm mətəu-inu in Pris Asoli rəhan. Mətəu in təruru nati əha in tətəni. Rəhan nəghatiən, nɨpətɨn tətəgətun məmə Iesu otəkeikei mɨmɨs məmə Uhgɨn otəsoliən nalpɨniən kəm rəhan nətəmimi o rəhalah təfagə tərah mɨn. Nɨpəhriəniən agɨn məmə nətəmi asoli rəha Isrel kəmotolkeikei məmə kotoh Iesu, nati əpnapɨn in təmatol natimnati mɨn təuvɨr tepət. Nɨkilah təhti məmə məta otəmki nətəmimi mɨn nəuvein motəluagɨn ilah nətəm Rom, mətəu ko kəsotoliən win. Kəni nəmə nati u otol lanu, kəni okəmki iahu ilah, kəsəhuvaiən məmə nətəmi asoli rəha Isrel. Nian Iesu təmɨmɨs rəkɨs nu 30 rəkɨs, nəluagɨniən kəti təməhtul kəni nətəm Rom kəmotol win, kəmotərəkɨn tepət kəni motohamu nətəmimi tausɨn tepət, kəni motol nətəmimi tausɨn tepət mɨn kəhuva mol slef e lah kəni kəmki ilah kagɨm.
52 Kəni mətəu rəhan nɨmɨsiən, səniəmə o nosmiəgəhiən nətəm Isrel əmə, mətəu o nosmiəgəh mɨniən nenətɨ Uhgɨn mɨn nətəm kəutan atiti e nəhue nɨtəni mɨn, kəni mol ilah kəhuva motol kətiəh əmə.* Aes 49:6; Jon 10:16
53 Tol lanəha, e nian əha, ilah kəmotegəhan lan məmə okotəkeikei motəsal e suaru kəti o nuhamuiən Iesu. 54 Kəni o nati u, Iesu təsaliuək pətɨgəmiən mɨn ikɨn mɨn e Jutiə, in təmagɨm ikɨnu, muvən əpəha e taun kəti, nərgɨn u Efraim. Taun u, in iuəkɨr əmə o ikɨn təpiə-məpiə ikɨn. Kəni in mətatɨg ikɨn əha, ilah rəhan mɨn nətəmimi.
Nətəmimi kəmautol əpenə-penə
o noliən lafet rəha Pasova
55 Tɨnatuvən iuəkɨr o nian rəha lafet kəti rəha nətəm Isrel, nərgɨn u, lafet rəha Pasova. Eks 12:13,23,27 Kəni nətəmimi tepət kɨnautohiet ikɨn pɨsɨn pɨsɨn mɨn mɨnəutəhuva Jerusɨləm məmə okotol natimnati mɨn məmə ilah okotaruətuəh Okotaruətuəh, nɨpətɨn u, məmə ilah okotafəl vivi ilah mɨn, mətəu-inu ilah kotəhrun məmə ilah kotamɨkmɨk e nəhmtɨ Uhgɨn. e nəhmtɨ Uhgɨn, uərisɨg ko, kəmanotətuəuin e lafet əha. 56 Kəni nətəmi mɨn əha kɨnəutəsal e Iesu. Kəni nian kəmotuhapumɨn e Nimə Rəha Uhgɨn, kɨnəutətapuəh-ətapuəh o lah mɨn məmə, “?Kəruru mə Iesu otuva e lafet u, uə kəpə?”
57 Mətəu e nian əha, pris asoli mɨn mɨne Farəsi mɨn kəmotələhu nəghatiən kəti, məmə nəmə iətəmimi kəti təhrun ikɨn Iesu tətatɨg ikɨn, in otəkeikei muva məni pətɨgəm kəm lah, pəh soldiə mɨn kəhuvən motaskəlɨm.

*11:1 Luk 10:38-42

11:2 Jon 12:3

11:3 Jon 11:5,36

§11:6 Iesu in tolkeikei Meri mɨne Matə mɨne Lasɨrɨs, tol lanəha in tətəhtahnin məmə Lasɨrɨs otaupən mɨmɨs, mətəu-inu in otol nəhatətəiən rəhalahal təskasɨk mɨn nian in otol Lasɨrɨs təmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən. Afin-to fes 14-15.

*11:9 Jon 8:12; 9:5

11:11 E nəghatiən rəhalah, “napɨliən” nɨpətɨn keiu. Kəti məmə napɨliən, kəni kəti mɨn məmə nɨmɨsiən. Nɨmɨsiən rəha nətəm kəutəhatətə e Iesu in təhmen əmə məmə kəmotapɨli alu əmə mətəu-inu ilah kəmotos nəmiəgəhiən itulɨn. Jon 3:16; 5:24; 10:28; 11:25-26; 1Təs 4:13-18

11:20 Luk 10:38-42

§11:24 Dan 12:2; Jon 5:28,29; 6:39,40; Uək 24:15

*11:26 Jon 3:15

11:26 Mat 25:46

11:28 Jon 13:13

§11:35 Luk 19:41

*11:38 Nətəm Isrel e nian əha kəsotɨtənɨmiən iətəmimi e nɨftəni. Ilah kəuteikuas e nɨpətɨlah, kəni motəuveg ilah e napən u kəmotol=pən nati pien-pien u tətəpien təuvɨr (Afin-to Jon 12:7; 19:39-40), konu motəfən e nɨpəg kəpiel, kəni motahtɨpəsɨg=pən nɨpəg e kəpiel asoli kəti.

11:42 Jon 3:17

11:50 Jon 18:14

§11:51 Kaiəfəs tolkeikei məmə okuhamu Iesu mətəu-inu təsolkeikeiən məmə nətəm Rom okotərəkɨn kəntri rəha nətəm Isrel. Mətəu, in təmatəni aupən nati kəti iətəm otuva mol nɨpəhriəniən lan. Uhgɨn təməfən nəghatiən u kəm in e nohlɨn məmə otəni pətɨgəm mətəu-inu in Pris Asoli rəhan. Mətəu in təruru nati əha in tətəni. Rəhan nəghatiən, nɨpətɨn tətəgətun məmə Iesu otəkeikei mɨmɨs məmə Uhgɨn otəsoliən nalpɨniən kəm rəhan nətəmimi o rəhalah təfagə tərah mɨn. Nɨpəhriəniən agɨn məmə nətəmi asoli rəha Isrel kəmotolkeikei məmə kotoh Iesu, nati əpnapɨn in təmatol natimnati mɨn təuvɨr tepət. Nɨkilah təhti məmə məta otəmki nətəmimi mɨn nəuvein motəluagɨn ilah nətəm Rom, mətəu ko kəsotoliən win. Kəni nəmə nati u otol lanu, kəni okəmki iahu ilah, kəsəhuvaiən məmə nətəmi asoli rəha Isrel. Nian Iesu təmɨmɨs rəkɨs nu 30 rəkɨs, nəluagɨniən kəti təməhtul kəni nətəm Rom kəmotol win, kəmotərəkɨn tepət kəni motohamu nətəmimi tausɨn tepət, kəni motol nətəmimi tausɨn tepət mɨn kəhuva mol slef e lah kəni kəmki ilah kagɨm.

*11:52 Aes 49:6; Jon 10:16

11:55 Eks 12:13,23,27

11:55 Okotaruətuəh, nɨpətɨn u, məmə ilah okotafəl vivi ilah mɨn, mətəu-inu ilah kotəhrun məmə ilah kotamɨkmɨk e nəhmtɨ Uhgɨn.