16
Pol ka Saelas lukur Timoti mai mum vituai ral min keilu
En ualien onealu, Pol keilu Saelas luva mun en taon keilu ten out Derbi ka Listra. En out enek, meatin hau tai mul koa ling demkatien onen en Iesu, isen Timoti. Mama onen vi Kristin tai koa vi Siu tai, ka tata onen vi koan Gris. Umen 14:6; 2Tim 1:5 Kristin sav keil ten out Listra ka Aekoniam aviteni keke Timoti vi meatin tahos tai. Plp 2:20,27 Sakini, Pol mumon rendemien keke vakur Timoti vaha vatal mini en ualien onen. Ka mulamu, sakin Timoti va en vekahoi, veni kilea keke telhehisu en Siu keil en out keil koa telheha ien koa akilea keke Tata onen Timoti rovitei Siu tai. Ka Pol en rovattei Siu keil avalei sesein Timoti veni. Kal 2:3-5
Navong Pol, Saelas ka Timoti telva, telmul telmual telva en taon keil houlu. Ka en taon vasi keil, avit mesein rendemien onen eiloheh ka elda keil ten out Serusalem usil mengkatien vahis koa avis Kristin keil koa arvitei Siu keke avalong kati. Umen 15:23-29 Ka en sios vasi, Kristin keil umai akeih tamun en demkatien one, ka, avong vasi, meatin sav keil houlu emun umai akapil vituai ral min keil. Umen 2:42; 5:14; 6:7
Pol kur leisanien tai koa vit kilea mini keke heha hehitehiten more longlongien usil Iesu Kristo en provins ten out Masedonia
En ualien onen Pol keitel Saelas ka Timoti, Ninin Votut romaentei keitel telvaha en provins ten out Esia keke telvahitehiten selusien onen Ahi ien. Sakini, keitel telka vas atan ten out Frikea ka provins ten out Kalesia. Ka navong telrokol hakot ten provins ten out Misia ka provins ten out Bitinia, Ninin Votut onen Iesu romaentei keitel telvaha en out Bitinia. Sakini, keitel telmual telmuli provins ten out Misia ka telva suk en taon ten out Troas.
Navong telro en out Troas, en vongien enek, Pol matil vovoi ka les meatin tai ten out Masedonia. Meatin enek mulomal en meten ka mul peahi vit, “!Amai li en out Masedonia! !Kikataun komai li!” 10 En visokon, navong Pol mule mea, mundem kilea keke Ahi en vat keitel telvaha en provins ten out Masedonia keke telvahitehiten more longlongien min meatin keil ien. Sakini, keitel telsak mesein keitel. Ka inau mun, Luk, nakapil vituai ral min keitel en ualien oneatel meva.
Ahin Pilipae mai ling demkatien onen en Iesu
11 En taon ten out Troas, komai miva en sip tai ka memu koteh atas memuloh meva en aelan ten out Samotres. Evus, en visokon teni, sip enek va ut en taon ten out Neapolis. 12 Evus, melokovein Neapolis, memual miva en taon ten out Pilipae koa vi mari taon tai en provins ten out Masedonia. Ka kavmen ten out Rom sila me-Rom keil houlu keke avato ien. Komai mero ekonek avong vahis.
13 En Sabat, melokovein taon enek ka meva en out tai vesesal ven oaisal tai. Memundemi mevit out enek vi out tahisien onen Siu keil. Sakini, merondan ka meselus min vangi ahin keil koa alah ruai tuai ekonek. 14 Tai en keil koa mul long selusien onomai, isen Lidia. Kei ten out Taeatira ka ro en out enek keke vasalem en more kaliko koa vilhili. Ka avaseini rovitei Siu, kur anatin en Ahi ka lises va netan mini. Ka navong Lidia long asa koa Pol mul selus usili, Ahi sehen voiteh en moulien onen keke vakur anatin eni. 15 Sakini, en avong enesek, Lidia ral min koakeil vasi aro en teim sen amaen Pol vahi baptaes en keil. Evus, vis komai vit, “Munak mimundemi keke inau navi meatin onen Ahi anatin, mihemai miheto en teim onak.” Sakini, memaeni mevato en teim onen. Umen 16:33; 18:8
Meatin keil ten out Pilipae ason Pol ka Saelas luva en eim takeih
16 En avong sav tai, memual meva keke mevaha en out tahisien en out Pilipae, ka navong meva, mevisu en atouli tai en sise koa vi slev tai. Atouli ekek, ninin tisa tai mul ien koa sakin kei mul vit luvat asa hekur out en avong keil koa hel hemai. Atouli ekek, meatin keil houlu umai keke avalong asa hekistal en moulien one, ka masta keil onen atouli enek aleh mani houlu ran keil. Umen 19:24 17 Atouli enek musil Pol ka komai ka mul viso keih vit, “!Meatin keil ekek avi slev keil onen Ahi, koa marite mok mulin ahi sav keil! !Keil amul avit kilea sise koa Ahi houtut moulien onami heka ien!” Mak 1:24,34; Luk 4:34,41 18 Avong houlu kei mumon sakien koanik ka sakin Pol mai vuroh. Mak 16:17; Umen 19:13
Sakini, avong tai, Pol viles ka selus min ninin tisa enek vit, “!En isen Iesu Kristo, nameng katuk keke kilokovein atouli ekek kiha!” Hatte tas, ninin tisa enek lokoveini.
19 Navong masta keil onen atouli enek alei kilea keke asakras emun avaleh mani vaka eni, tine katiat. Sakini, uva avuli kat Pol ka Saelas ka akur keilu luva en out ten kot luhu en taon. 20 Aleh keilu lumulomal en meten meatin keil koa alei revi en usite onen meatin keil, ka aviteni min keil avit, “Koakeilu ekek lumul lumumon selien houlu en taon orer. Keilu luvi Siu Umen 17:6; 1Ki 18:17 21 ka lumul luvisein ir, meatin keil ten out Rom, keke rehousil sakien keil one. Ka mengkatien keil orer vit rosakras rovoumon asa koa amul aviteni.” 22 Navong meatin vasi keil alonge mukok, keil vasi aselus keih va kat Pol ka Saelas ka asak visi avouas keilu. Plp 1:30; 1Tes 2:2
Meatin keil taleirahitien ameng kat meatin tavaeen one keke itali lat eisin keil onealu ka utetah eisilealu en ai tai. 2Kor 11:25 23 Navong amu purun keilu evus, ason keilu luva en eim takeih. Ka aviteni min meatin taleikokoeien teni keke hepar kat revi keilu. 24 Navong meatin enek long selusien koanek, kur keilu luva en namba sikis ka par kat alealu en ai tameas tai keke lusakras luvakaikai en alealu. Sakini, keilu lurotos mukonek.
25 En metavinavong, Pol ka Saelas lumul luvis ka lumusau en souen keil ten masmasien min Ahi. Ka mesav keil koa amul en eim takeih amul along keilu. 26 Ka navong lumul semau lumumon koanik, lumutimanin en alu takeih tai mulu, ka sakin eim takeih enek mekaikai houlu. Voiteh keil vasi seha ka sen keil koa apar kat meatin vasi keil en eim takeih amea ran keil ka umot uva netan.
27 Alu enek sakin meatin taleikokoeien mutimanin. Ka navong mea, lesi keke voiteh vasi keil seha tuai. Sakini, mundemi keke meatin vasi keil koa amul en eim takeih onen alohosai tuai. Sakini, leh lat mari naef tahuen onen ka vit vasal vini sasen eni.* Mengkatien onen me-Rom keil viteni keke munak meatin taleikokoeien maen meatin tai koa mul en hen va maluv, kei varei suk hekur mahien onen. Umen 12:18-19 28  Ka Pol viso keih va mini vit, “!Konouastei keik! Komai vasi mero veah ekok.”
29 Sakini, meatin taleikokoeien enek visi keke avakur laet tai vamai veni. Evus, muloh va en out koa Pol keilu Saelas luro ien, retengeiril netan en metealu ka mul maleilei en metauen. 30 Navong ling revi meatin sav keil en eim takeih evus, mulamun Pol keilu telva hae en eim takeih. Evus, vis keilu vit, “?Asuv keilu, numon sa vasakin Ahi voutut moulien onak?” Umen 2:37
31 Keilu luvit kesi luvit, “Kiling demkatien onom en Asuv Iesu ka kei houtut moulien onom, keik hetal min koakeil vasi en teim onom.” 32 Evus, lusan selusien usil Asuv Iesu mini ka min koakeil vasi aro en teim onen. 33 Ka en vongien enesek, meatin taleikokoeien enek mulamun keilu luva ka kas motein manu keil koa mul en eisilealu. Evus, Pol vi baptaes en kei ka onen keil vatie lati keke umai aling demkatien one en Iesu anatin. Umen 16:15 34 Evus, meatin enek kur revi Pol keilu Saelas luvina en teim sen, ka san anien min keilu. Ka keil vasi asi keil houlu veni keil umai akur anatin en Ahi.
35 Out mulan, meatin taleirahitien keil asila polis tei keil one uva en eim takeih ral min selusien keil ekek, “Miheha mihemaen meatin keilu ekek luhemaluv luheha.”
36 Sakini, meatin taleikokoeien vit meseini min Pol vit, “Meatin taleirahitien keil amaen kamil milvaha milvamaluv. Sakini, milkilea milvamea ka mivaha en tomat onen Ahi.”
37 Ka Pol vit kesi min polis keil vit, “Avaseini keil arvotin etai tounah koa komal melmumoni tisa, keil amutetah komal en meten meatin keil ka ason komal en eim takeih ekek. Ka komal melvi horetan keilu ten kantri ten out Rom. ?Ka kosa, keil e vati avasila suain komal melvaha? !Vuo, hermukteinek! Keil enges imai ka ihiten sore min komal, ka iling revi komal en sise onomal.” Umen 22:25
38 Sakini, polis keil uva ris avit mesein selusien keil ekek min meatin taleirahitien. Ka navong alonge keke Pol ka Saelas luvi horetan keilu ten out Rom, ametau houlu keke avat keil one analongtei keke amu tetah heisav enges en keilu. 39 Sakini, meatin taleirahitien umai aviten sore one va ven Pol keilu Saelas. Evus, amulamun keilu lumea ran eim takeih ka avis keilu keke luhelokovein taon one. Mat 8:34 40 Navong lulokovein eim takeih enek, keilu luva ris en teim onen Lidia. Ekonek, lulah ruain Kristin sav keil ka keilu lusel kat keil hatte tamun keke ilomal hekeih en demkatien one. Evus, lukur sise onealu luva.

16:1: Umen 14:6; 2Tim 1:5

16:2: Plp 2:20,27

16:3: Kal 2:3-5

16:4: Umen 15:23-29

16:5: Umen 2:42; 5:14; 6:7

16:15: Umen 16:33; 18:8

16:16: Umen 19:24

16:17: Mak 1:24,34; Luk 4:34,41

16:18: Mak 16:17; Umen 19:13

16:20: Umen 17:6; 1Ki 18:17

16:22: Plp 1:30; 1Tes 2:2

16:22: 2Kor 11:25

*16:27: Mengkatien onen me-Rom keil viteni keke munak meatin taleikokoeien maen meatin tai koa mul en hen va maluv, kei varei suk hekur mahien onen.

16:27: Umen 12:18-19

16:30: Umen 2:37

16:33: Umen 16:15

16:37: Umen 22:25

16:39: Mat 8:34