19
Pol rɨrerɨg mɨn muə Efesas
Nɨpɨg Apolos raməmɨr hanə apa Korin, Pol rəri swatuk fiak, muə Efesas, məm narmamə tɨksɨn aikɨn kape Yesu. 1 Kor 3:6 Mamaiyoh-pən əriə mɨmə, “?Rhawor? ?Nɨpɨg nɨmnhani nəfrakɨsien ye Yesu, mamhavəh mɨn Nanmɨn kape Kughen uə?”
Iriə khani-pən tukun mhamə, “Kɨmawə yakhapəh hanə nɨsərɨgien mə nar kɨrik e, Nanmɨn kape Kughen.” Wok 8:16
Kɨni Pol raiyoh-pən əriə mɨmə, “?Mərɨg kɨmiə nɨmɨshawor pən iran mɨne mɨsor baptaes?”
Kɨni khani-pən tukun mhamə, “Yɨmɨsor baptaes rəmhen kɨn yame Jon Baptaes rɨmnor.”
Kɨni Pol rɨni-pən tuk əriə mɨmə, “Baptaes yame Jon Baptaes rɨmnor, in rɨmnor ye narmamə yamə mɨne kwəsarar ye nərɨgien kapəriə tuk təvhagə hah kapəriə. Mərɨg Jon Baptaes rɨmnamni-ərhav mɨmə narmamə tukasəkeikei mhani nəfrakɨsien ye yermamə e tukruə kwasɨg. Kwən ai, In e Yesu.” Mat 3:11 Kɨsərɨg nəgkiarien a, kɨsarar mɨsor baptaes ye nhag Yesu Yermaru. Kɨsor baptaes, kɨni Pol rərəhu-pən kwermɨn ye kapariə kapə, kɨni Nanmɨn Rhakə rɨmneiwaiyu irəriə. Kɨni iriə kasəgkiar ye nəgkiarien kape tanə pɨsɨn pɨsɨn mɨnə, mamhani-ərhav nəgkiarien yame Kughen rɨmɨvəhsi-pən kɨmi əriə. Wok 8:17; Wok 10:44,46 Iriə fam ipakə twelef.
Paul rarə aikɨn meriaji makuə kɨsisər. In mɨvən ye nəkwai niməhuak kape nəmə Isrel, mamətgah kɨn nɨni-ərhavyen Nəgkiarien Huvə. Iriə min kasəgkiar ye nɨkarɨn kape Narmaruyen kape Kughen; kɨni Pol rɨvi əriə tɨksɨn. Mərɨg narmamə tɨksɨn, kapariə kapə rɨskai; khapəh nhaniyen nəfrakɨsien iran. Kɨni mamhani hah Swatuk kape Yesu Yermaru ye nɨmrɨ narmamə. Ror pən, Pol rapəh əriə, mɨkɨr narmamə kape Yesu mɨnə, mamhavən. Kɨni ye nɨpɨg fam kɨmnhavən ye nəkwai nimə ye skul ehuə kɨrik kamni kɨmə, “Tiranas” masəgkiar kɨmi narmamə. 10 Kɨni Pol rɨmnamarə aikɨn mapita newk kɨraru. Ror pən narmamə kasarə apa tanə a Tarki, yamə mɨne iriə kwənərəus kape Isrel mɨne yamə mɨne iriə kwənərəus kape Gris, iriə m-fam kɨsərɨg nəgkiarien kape Yesu Yermaru.
Kwajikovə mɨnə kape yermamə kɨrik nhagɨn e Skeva
11 Kɨni Kughen rɨmɨvəhsi-pən nəsanɨnien kɨmi Pol tuk norien nɨmtətien pɨsɨn pɨsɨn. Wok 14:3 12 Narmamə kɨsaiyoh-pən kɨn neipən akwas kape Pol, mhapɨk mhavən apa iməriə ikɨn, kɨni narmamə kamhamhə kharap, masəsanɨn, kɨni nanmɨn has mɨnə kasəta irəriə. Wok 5:15
13 Ikɨn aikɨn a, nəmə Isrel tɨksɨn kɨmɨsəriwək mɨsarkurao mɨsarkut tuk nəkotayen nanmɨn has ye narmamə ye nhag Yesu Yermaru. Mamhani-pən tuk nanmɨn has mɨnə mhamə, “Yakamni skai pre tuk əmiə ye nhag Yesu, yame Pol ramni-ərhav, mə, ‘!Taksəta!’ ”
14 Kɨni jif pris, nhagɨn e Skeva, kafan kwajikovə mɨnə iriə m-fam seven. Iriə kɨsarkut mə tuksəko-ta mɨn nanmɨn has mɨnə. 15 Mərɨg nɨpɨg kɨrik, nanmɨn has kɨrik rarar mɨni-pən tuk əriə mɨmə, “Yakwɨrkun ta Yesu mɨne Pol. ?Mərɨg kɨmiə nɨpa mɨnə e?” 16 Kɨni yermamə ai nanmɨn has raməmɨr iran rhekɨmter muh əriə. Mapita əriə, meikus-eikus neipən kapəriə. Kɨni mhoteih-hoteih iriə, kɨni kɨsap ye nəkwai nimə kafan, mɨsaiyu kopiə kopiə əmə mamhavən. 17 Nɨpɨg nəmə Isrel mɨne nəmə Gris yamə mɨne kɨsarə Efesas kɨmɨsərɨg nəvsaoyen kɨn, kɨmnhagɨn pɨk. Kɨni mhasiai nhag Yesu Yermaru. Wok 5:11 18 Kɨni narmamə khapsaah yamə mɨne kamhani nəfrakɨsien ye Yesu kɨsərer mhani-ərhav pən təvhagə hah kapəriə tuk narmamə. 19 Iriə khapsaah yamə mɨne kasəmtah kɨmnhapɨk nəkwəkwə mɨnə kapəriə kape nahak, mamhauə, mhavaan əru ye nɨmrɨ narmamə. (Narmamə kɨsəvheikɨn nɨmrɨ nəkwəkwə mɨnə a, mane iran rapita fifti milian vatu.* Gris rɨpəh nɨniyen 50,000,000 vatu. Mamni mə 50,000 drakma. “Drakma” kɨrikianə in nərok wok kape nɨpɨg kɨrikianə.) 20 Ror məkneikɨn, nəgkiarien kape Yesu Yermaru rəsanɨn mɨn markurao.
21 Kwasɨg ikɨn, Pol rɨmnərɨg yerkin mɨmə tukrɨrerɨg mɨn mɨvən Jerusalem, mərɨg tukrukrao-pən ye provins mir a Masedonia mɨne Akaea. Rɨmə, “Tukmə yakvən ta Jerusalem, jakaməkeikei mɨvən mɨn apa Rom.” Wok 23:11; Rom 1:13 22 Mher-pən mɨn kɨn kafan dikon mir kɨraru nhagriu e Timoti mɨne Erastus kɨravən apa Masedonia. Mərɨg Pol rɨmnarə hanə Tarki.
Notgohyen ehuə apa Efesas
23 Ye nɨpɨg a in a, notgohyen ehuə kɨrik apa Efesas tuk Swatuk kape Yesu Yermaru. 2 Kor 1:8 24 Kɨni yermamə kɨrik ramarə aikɨn, nhagɨn e Demetrius. In yarpəkao kape nɨvhirəkɨnien narɨmnar kɨn silva Silva in rəmhen kɨn aean. Nɨmrɨn rhaktə pɨk.. Rɨmnor nanmɨnar kape kughen piraovɨn eikuə e, nhagɨn e Atemis. Kɨni in mɨne kafan narmamə mɨnə kɨsəvrai mamhavəh mane ehuə iran.
25 Kɨni rokrən kɨn kafan mɨnə, mɨne yarpəkao mɨnə mɨn tɨksɨn mə tukhauə kɨrikianə. Mamni-pən tuk əriə mɨmə, “Yo mɨnə tɨksɨn. Kɨmiə nakwənharkun ta mə kɨtawə kamhavəh mane ehuə ye wok kapətawə. 26-27 Ye tanə e Tarki, mɨne ye ikɨn mɨnə fam ye tanɨmtanə, narmamə fam kasəhuak kɨmi kughen e kapətawə. Mərɨg kɨmiə nakwəsəm ta mə kwən a Pol, rɨmauə mɨvi narmamə khapsaah ye yerkwanu e Efesas markurao ye tanə e Tarki, mamni mə kughen yamə mɨne narmamə kasor wok irəriə, pəh nien mə iriə kughen əfrakɨs. Tukmə ror nəgkiarien kafan rɨrkun nɨvəhsi-tayen nehuəyen kape Atemis ruə mor nar apnapɨg kɨn. Ipakə kwən e rɨvi narmamə khani hah swatuk kapətawə tuk nɨvəhyen mane, kɨni nəgkiarien kafan ramor mɨn narmamə kasəm oror niməhuak kape Atemis, yame in yerpɨrɨg pɨk.”
28 Kɨsərɨg nəgkiarien a, niehmaa ramhai əriə tuk Pol. Kɨsokrən apomh mhamə, “!Atemis, kughen kape nəmə Efesas, in yerpɨrɨg pɨk!” 29 Taktəkun əmə narmamə fam ye yerkwanu a kɨsokrən okrən, mɨsaiyu kwis kwis mhauə mharaptərəkɨn yemə Masedonia mir a yame kɨmɨwəriwək irisɨr Pol, nhagriu Gaeas mɨne Aristakas. Mhaukəkin əriu mhavən ye kwənmhan kape nəukɨrien. Wok 20:4; 27:2; Kol 4:10; Flm 24
30 Pol rorkeikei mə tukrəgkiar kɨmi nəmə aikɨn, mərɨg narmamə kape Yesu mɨnə khapəh nɨseighanien kɨn. 31 Kɨni gavman mɨnə mɨn kape nəmə Tarki, yamə mɨne kɨsorkeikei Pol, kɨsher-pən kɨn nəgkiarien mɨsəkeikei kɨmin mhamə, “Takpəh nɨvənien yerki narmamə mɨnə a.”
32 Narmamə kɨmnhauvrɨg-uvrɨg pɨk aikɨn. Masokrən pɨk, tɨksɨn kɨmnhani nar kɨrik; tɨksɨn kɨmnhani nar pɨsɨn kɨrik. Iriə khapsaah kɨseinein mə kɨmɨshawor mhavən aikɨn. 33 Kɨni nəmə Isrel tɨksɨn kɨsəsuə-pən kɨn iriə kɨrik nhagɨn e Aleksandra mə tukrɨvən mərer ye nɨmrɨriə. Kɨni narmamə tɨksɨn ye kwhen a kɨmnhani-pən tukun mə tukrəgkiar. Rarer, mɨni-əhu əriə mə tukhapim. Markut mə tukrɨni-ərhav nəmien kafan. 34 Mərɨg narmamə kɨsəm mə Aleksandra in yemə Isrel kɨrik, kɨsokrən apomh kwis kwis rɨvəh aoa kɨraru, mhamə, “!Atemis, kughen kape nəmə Efesas, in yerpɨrɨg pɨk!”
35 Kɨni yamehuə kɨrik ye yerkwanu a rhekɨmter mɨni-əhu əriə mɨmə, “Nəmə Efesas. Atemis e kughen kapətawə, in ravəh nhag ehuə. Kɨni narmamə fam ye tokrei tanə kharkun mə norien e kapətawə tuk narha-huvəyen tuk niməhuak kafan, mɨne kapier imərhakə kafan yame rɨmamɨr mɨsɨ-faktə ye neai meiwaiyu-pə. 36 Yermamə kɨrik to rɨpəh nɨniyen mə yo yakameikuə. Pəh rɨkimiə tukrapnapɨg. Rapəh nəmhenien mə naksar-mar məkneikɨn. 37 Nɨmɨsərɨp kwərə mir eikɨn e, mərɨg iriu kɨmɨrapəh nɨwəkrəhyen kɨn nar kɨrik ye nəkwai niməhuak kapətawə, mɨrɨpəh nɨrəni-hahyen nhag pian e, in kughen kapətawə. 38 Tukmə Demetrius mɨne kafan narmamə kɨsəm yermamə kɨrik ror nar kɨrik rɨpəh nəmhenien, kharkun nhavənien ye kot, mɨsəm kaonsel. Pəh khavən aikɨn mhani-ərhav nərɨgien kapəriə. 39 Tukmə nakasərɨg mɨn nar kɨrik mə takhani-ərhav, takasəkeikei mhavən ye kot. 40 Mərɨg rɨmar əmə mə tɨkvəh mɨn ətawə kavən ye kot kɨvəhsi-pə narpɨnien kɨmi ətawə tuk notgohyen yame kɨtawə kɨmɨsor towei. Kɨni kɨtawə to khapəh nhaniyen nar kɨrik mə kɨmnhauə eikɨn e ye nəkwətəyen towei tuk naha, meinai nəkwətəyen e, nɨpran rɨrkək.” 41 Rɨni ta nəgkiarien a, mətapɨg kɨn nəgkiarien, mher-pən kɨn əriə kamhavən.

19:1: 1 Kor 3:6

19:2: Wok 8:16

19:4: Mat 3:11

19:6: Wok 8:17; Wok 10:44,46

19:11: Wok 14:3

19:12: Wok 5:15

19:17: Wok 5:11

*19:19: Gris rɨpəh nɨniyen 50,000,000 vatu. Mamni mə 50,000 drakma. “Drakma” kɨrikianə in nərok wok kape nɨpɨg kɨrikianə.

19:21: Wok 23:11; Rom 1:13

19:23: 2 Kor 1:8

19:24: Silva in rəmhen kɨn aean. Nɨmrɨn rhaktə pɨk.

19:29: Wok 20:4; 27:2; Kol 4:10; Flm 24