2
Niununo Lu binimei
1 Ea legiano na Jokoluolu Na Uiti Meruo, namoneano nalo abinimei aju vio takurano, 2 naruei vaarakurano ga, be malioano tai maluvo ea tiniabene, napano naio jibe ka burum̃ara jegi tai miuvuvu, ana malioano nei barko nonovio vio nalo na yimo nei napano ajutano joomo eaio. 3 Naruei ana nalo amial vite tai jibe kanio sebi naio bilvili, ana na sebi nene jerabo ba janea nalo abeve terakurano. 4 Naruei nalo nonovio, Niununo Lu binimei bujo magmago ealo, milalo amil ka iliano dolu nalo, jibe ka napano Niununo nei naio milaio ana nalo amijikia amil kanio.
5 Naruei ea vio Yerusalemo, be kulo Israel nalo aju, napano nalo abe tomu na volkouano nalo. Nalo na ajumolu ea vio telabo na yetemeriba nei, nalo abinimei. 6 Naruei nalo nei amijog malioano nei, ana nalo naliko kulo dolu nalo, nalo telabo abinimei ea vio nei. Mia nalo nei amiilo toru laka, bior tomu nalo neibano Niununo binimei ealo, nalo ajum̃a amil, mia tomu nonovio ga aju amijog kialo iliano nalo memedu ga. 7 Naruei nalo amiilo binvinlo, amemebiju, aberinavo “!Uerei tomu nalo! Tomu nalo napano ajum̃a amil jibe na, mia nalo abe kulo Kalele ga. 8 ?Jum̃abe ana kito roju romijog ka nalo ajum̃a amil kanio kanado iliano nalo jibe na? 9-11 Kito robe tomu na buruvenuo telabo napano roju nei, na vio Patia, na vio Mitia, na vio Elamo, na vio Mesopotomia, na vio Yutea, na vio Kapatosia, na vio Pontas, na vio Esia, na vio Vrijia, na vio Pamvilia, na vio Ijivi, na vio Krit, na vio Arapia, na vio Lipia ea tivelinio ban yako Saireni, a ea burum̃ara bulukomeli na vio Romo bunu. Kito tealo robe kulo Israel nalo memedu, mia tealo napano maka ave kulo Israel beamu, mia iorou kanio ana abinimei amidu kanado moneano. Mia kito robiniu, roju romijog ka nalo ajum̃a amil ka kanado iliano nalo beve terakurano, ajum̃a aberii burum̃ara im̃auano na tortoru napano Atua naio milaio.” 12 Naruei nalo amiilo toru, a kanalo jidomiano ba kovio, ana maka bunu ajikia ka mia atum̃abe naruei, ana nalo ajum̃a abivika denlo, aberinavo “!Uerei tomu nalo! ?Venia na jibe na?”
13 Mia nalo tealo aju bunu abital ealo napano Niununo binimei joalo ruei, aberinavo “A, tomu nalo na amunu m̃elea uei ga mila ana abe kodovo jibe na.”
Pitere mil banlo
14 Ana Pitere naliko atevi dolu nalo duelimo ba tai [11] nalo ajumormolu abinimei ajua vio nei, ana naio mil jouo banlo, napano berial jibe nei, berinavo “Bilbilu nalo, napano kamiu kube kulo Ju, bija kamiu kulo dolu nalo napano kamiu kumitua vio nei, ea Yerusalemo, kamiu kuviagago vatitigio ka kiniou ka never bisivisii vite nei van kamiu. 15 Tomu nalo nei makanio parilo selivivi tibe ka napano kumitum̃a kuberenio, makanio, bior vonganei naio be m̃erenio koveri [9] kavijo kia ga nei vo. 16 Mia vite napano kumialio, nina vite nam̃a Naverialiano Joel naio beriio nanua ruei, berinavo
17 ‘Atua berenio “Ea legiano nalo na bogo na maaro nei, mia kiniou nesian Niunuku van tomu nalo nonovio.
Ana mia kenerimiu nalo aver bulavulag kanaku iliano,
a mia kenemiu m̃eaku nalo amon derevijo aial vite nalo,
a kenemiu tormoruo nalo, mia amonovovuii na monovovuano nalo.
18 Riano ga, ea bogo na, mia kiniou nesian Niunuku,
rimei ve toru ea m̃eaku nalo a merevono nalo ka kanaku im̃auano,
ana mia nalo aver bulavulag kanaku iliano.
19 Mia kiniou nala vite na iloiano nalo ea vio yauo,
vija burutomoluo nalo ea yetemeriba nei,
mia ve burukija a sebi a burum̃ara you banunu ve toru bunu atu.
20 Beamu, m̃erenio mia naio rimei ribobogio, a mia siberio naio rimei rivilvili tibe ka burukija.
Ana iorou kanio, ana legiano na toru na Atua kanano, napano mia rivu laka, naio mijikia rimei.
21 Mia ea bogo nene, ana toro kei napano verenio rivio ka Atua siano, mia Atua rilarur naio.” ’ Joel 2:28-29
22 “Tomu nalo na Israel, kamiu kuviagago vatitigio ka kiaku iliano nei. Yesu na vio Nasarete, naio be toro napano Atua jiloglogio meravo ka kamiu ka naio be Naverikariano. Atua mila jibe na nina ea im̃auano nalo na moroano bija burutomoluo nalo napano naio mila Yesu mim̃aukanio ea miremiu nua ruei. Vite nalo na kamiu kumitu kumijikia ruei, 23 Mat 27:35; Mak 15:24; Luk 23:33; Jon 19:18mia bogo na Atua midu naio joa jumemiu, kamiu kumitumolu kumuebin naio m̃aro, napano mia kumijamo ka taara va nalo ajukukakar naio ea m̃akolkolo. Bogoti napano kamiu maka kuvila vite nei vo, mia Atua naio mijikia ruei ka mia naio rimei tibe na, ana naio mijamo kanio, bior vite na jakii jibe na ka naio jidom kakar batitigio nua ruei ka rim̃aukanio. 24 Mat 28:5,6; Mak 16:6; Luk 24:5A karina, moroano na nam̃aariano maka rivare ka rivokar Yesu sikili, mia Atua burular naio den nam̃ariano kiano taniabe jaleleano, ana na mila naio meul bereio. 25 Nina jibe ka Teviti kiano iliano tai re nua, napano naio berii Kristo, napano berinavo
‘Kiniou nemial ka napano Atua jo bija kiniou bogo nonovio,
naio jo tivelinio vameruo na kiniou, ana mila kanaku iviso maka rimemebiju.
26 Jibe na naruei, ana tinieku jaaro, a buruminaku miou,
kiniou nebe toro ga, mia nabarkar tinieku jikili ea Atua.
27 Ana jau Atua, mia jau kotuvan re niunuku toa vio na nam̃ariano,
a mia jau kajamo ka re taniabene na kanamo Toro Lu na kanamo im̃auano rimenunu.
28 Jau kobisip̃e m̃arabo nalo na meuliano ka kiniou ruei,
a mia tinieku rivujo ka saariano na toru, napano jau kojo bija kiniou.’ Iouano 16:8-11
29 Banalo, kiniou nejidom neverial vite nei rimeravo van kamiu. Korobido nanua beamu, napano siano Teviti, naio m̃aro bogo be ruei, ajivinio nua ruei. Ninei be sano m̃artanbo nene nei joa kanado vio, jo binimei bokar vonganei. 30 Mia bogo napano naio jo meul kia ga vo, mijikia ruei ka Atua berkar jikili banio, berinavo mia bogo tai, kanano yati tai naio monokanio totano bereio ea kanano jobaro na toru, tavukia napano kanano yati naio rimei ve parinio tubo ka tomu nalo, tibe ka Teviti napano naio be parinio tubo jukamu. Ana Teviti nene naio be naverialiano tai, 31 mia bogo napano vite nei maka riyotuba vo, naio mial ruei ka mia Atua rila Naverikariano nei naio rimeul bereio ea nam̃ariano. Tenene na m̃a Teviti naio berenio ea kanano iliano napano berenio, berinavo Atua naio maka tuvan niununo tobo ea vio na nam̃ariano, a maka rijamo ka kanano tati tobo rimenunu.
32 Vite nei naruei kumemi numitum̃a nuber bulagvulagio, ka Atua bitirilar toro neibano Yesu nene den nam̃ariano bereio. 33 Atua bitirilario, ana buru lario bavin ruei, midu jo tivelinio vameruo ka naio. Ana jibe ka napano Atua Karam̃ado berkario, naio sian Niununo Lu van naio, ana Yesu rion Niununo Lu van kumemi, ana Niununo Lu nei naio jo mim̃auka vite nalo nei napano m̃a kamiu kumitum̃a kumialio a napano m̃a kumitum̃a kumijogio. 34 Ea Teviti kanano iliano nene, naio maka riverii naio, bior napano maka ve naio napano rivavin tiniabene tibe na, mia naio berii Naverikariano nei. A kanano iliano dolu jibe nei bunu, napano naio berinavo
‘Atua Sop̃i naio ber ka kiaku Tubo, berinavo
“Jau kototano tivelinio vameruo ka kiniou, koto dam̃ariga,
35 mia kiniou nala kanamo uolu nalo amei atibe ka m̃adayebe na kovulan jaamo eaio.” ’ Iouano 110:1
36 Bior vite nalo nei naruei, mia kiniou nejidom never bisivisii rimeravo van kamiu, m̃aratavo vodolu nonovio na Israel, ka Yesu nene napano Atua bitiri lario nua beamu be kiado Tubo a be Naverikariano, ana kamiu kumituku kakario ea m̃akolkolo ruei.”
Tomu telabo amonea Yesu
37 Mia bogo napano tomu nalo amijog iliano nei, nalo amijog jibe ka julu kanalo m̃aravuo ba bokar kanalo buruiu memedu, naruei ana nalo abika den Pitere a atevi dolu nalo, aberinavo “?Banalo, mia kumemi nuvila tum̃abe naruei?”
38 Ana Pitere naio ber kalo berinavo “Kamiu nonovio, kuvilig kamiu, kuvan ea varueiano ea Yesu Kristo siano, ka mia Atua riviekokoa kenemiu kariano nalo. A mia Atua naio sian Niununo Lu rivan kamiu, tibe ka kanano ijaiano novo tai van kamiu, 39 bior verikariano napano Atua mila naio mila ban kamiu, a mila ban kenerimiu nalo, a mila bunu ban kulo dolu nalo napano aju koalabo kia ga vo. Verikariano nei naio joa nalo napano kanado Atua Sop̃i naio jom̃a biolo.”
40 Ana Pitere jom̃a ber iliano novo telabo ka mia rivurlo amei, ana naio berenio berinavo “Kamiu monokanio kuvituvan kariano na kulo va nalo na vonganei, kamiu kuvilarur kamiu den vironiano napano jo binimei ealo.”
41 Naruei nalo telabo kalo napano amijog Pitere kanano iliano nei, ana nalo amonea naio kanio, ana abaruei ealo. A ea tomu nalo nonovio napano ajua legiano nei, nalo telabo laka mia titai jibe ka menu tolu [3,000] napano abinimei ajusol lo ea kanalo taara nene.
Namoneano nalo kanalo tinieano takurano
42 Ana namoneano nalo nei nalo aju abokar jikili bajago nalo nene, napano nalo amiagago julaka ka atevi nalo aberlogloglo, a nalo amijeburonlo bogo nonovio ea tinieano takurano novo ea kanalo taara, a nalo ajum̃a ajinan vio takurano bogo nonovio, a nalo abarlo ka aura na volkouano nalo bogo nonovio. 43 Naruei atevi nalo amim̃auka vite na iloiano telabo, bija burutomoluo telabo, mia tomu nalo amial vite nalo nene, tinielo memebiju toru. 44 Im̃auo 4:32-35Mia namoneano nalo, abe tinielo takurano banbano-o, mia nalo ajum̃a amijamo ka kanalo saba nalo ka ve kialo bitiraviranio. 45 Jibe na, ana nalo aju ap̃iliṽili ka kialo borotano nalo a vite dolu nalo na be kialo, ka avio ka puruveru nene nalo napano abokario van nalo kei napano abe talim̃asa ka vite tealo. 46 Legiano nonovio, nalo nei aju amijeburonlo jibe ka taara takurano, joomo ea Atua Kunuano Lu, a nalo ajum̃a ajinan vio takurano ea kunualo nalo joomo. A bogo nonovio napano nalo ajum̃a amijeburonlo jibe na, mia nalo ajaaro toru laka, a bogo nonovio aju abatove ka Atua, a dam̃ariga nalo aber siva toru banio bior meuliano novo nei napano naio jian banlo, 47 ana nalo abamenea naio kanio. A ea bogo nei, kulo dolu nalo bunu ajaaro ka kialo bajago vou novo nei, a legiano nonovio, Atua Sop̃i naio jo milarur tomu ta bunu vo, naio jo buru bironlo ea taara na atevi nalo kialo.